Pagina:De Katholieke Illustratie vol 001.pdf/120

Deze pagina is proefgelezen

ALLERLEI.



KLEUREN VAN HOUT. Om het hout door zijn geheele massa eene verlangde kleur te geven, brenge men het in een luchtdigt sluitend vat, pompe na sluiting de lucht er uit en late de kleurende vloeistof er in stroomen. Ook de poriën van het hout luchtledig geworden zijnde, dringt de kleurende stof door de geheele massa van het hout. Het hout, uit de vloeistof genomen zijnde, wordt het op gewone wijze gedroogd. Op de doorsnede zal blijken, dat het hout overal de verlangde kleur heeft bekomen.



ZAMENGEPERSTE TURF heeft reeds als brandstof uitmuntende eigenschappen ten opzigte van zuinigheid en zindelijkheid. Tot geheel andere doeleinden wordt hij ook thans gebruikt zoo als ter vervaardiging , dus als grondstof, van schilderij-lijstjes, ruggen voor boeken, kaartpapier, vormen, huisraad, sieraden voor hulzen, gevels en meubelen. Kortom tot al zulke zaken, waartoe been, cotta-terra, caoutchouc, gutta-percha enz. gebruikt worden. Bij ons te land wordt hij ook tot wering der vocht in de vertrekken gebezigd. Men roemt zeer de ligtheid en duurzaamheid van deze stof.



OM GEEL KOPER EN GLAS ZAMEN TE HECHTEN. Vooral geschikt tot soldeeren van petroleum-lampen is eene siroopdikke, met kalkmelk aangemengde oplossing van schrijnwerkerslijm aangeraden, maar hoewel de petroleum dit hechtmiddel niet oplost, dringt zij er toch in door. Het eenig houdbare middel is een afgietsel-metaal, dat uit 16 deelen lood, 4 d. tin en 5 d. bismuth bestaat. Het gesmolten metaal wordt gegoten in het geel koper, de glazen er in gedrukt en het geheel langzaam op eene verwarmde ijzeren plaat gekoeld.



BEUGEL OM VATEN OP TE HEFFEN. Door deze kan men den vochtinhoud van wijn- en biervaten aftappen, zonder dat het vocht troebel wordt. Het vat ligt op eene gewone stelling waarop de beugel geplaatst wordt en wel aan de achterzijde. Twee vlakke ijzeren haken a, die door eene ketting verbonden zijn, worden aan de beide randen van het vat gelegd. Aan den beugel is eene schroef maakt, die van onder b met haakjes voorzien is, om den ketting voldoende te kunnen spannen. Draait men nu den knop van die schroef om: dan wordt ook de ketting en daardoor tevens het achterdeel van het vat zeer zacht en zonder de minste zwenking of schudding opgeheven en het vat krijgt eene helling naar voren. De beugel plaatst zich dan ook schuins. De geheele werking berust op de schroef c; zelfs een kind kan het zwaarste vat eene verlangde helling geven. Plaatst men den beugel juist boven het midden van het vat, zoodat de beide einden van den ketting even lang zijn, dan kan men het vat waterpas opheffen en zwevend houden.



DE STOOMPLOEG. Merkwaardig is het, dat deze machine eerst onlangs in Amerika is ingevoerd geworden. Ten gevolge van een door de opheffing der slavernij bestaand gebrek aan arbeiders zal zij dáár eene groote uitgebreidheid erlangen. In Egypte is de stoomploeg door een vierjarig gebruik inheemsch geworden; zonder dat nuttige werktuig zou het Nijldal niet zoo vruchtgevend zijn als het nu is.



WATERGLAS VOOR VLOERVERW. Men make den vloer schoon en stoppen de naden der planken met een stijf deeg van waterglas en krijt of gipspoeder. Men bestrijke vervolgens door middel van een stijve kwast, den vloer met het gewone waterglas uit den handel, van 66°, dat waterhelder is en de vastheid van siroop heeft; daarna brenge men er de verw op, die echter geen plantenkleuren mag bevatten; men rekene er op dat de kleur door het waterglas veel donkerder wordt. Nadat men dit eenige malen herhaald heeft, schure en wrijve men den vloer met olie in, waardoor deze een politoerglans verkrijgt. Zulk een gekleurde vloer kan. zeer goed den veel duurderen, gelakten vervangen.Het verhard waterglas beschut de planken langer tegen brand, weerstaat de warmte, wordt door loopen niet beschadigd, is zeer duurzaam en kan met een vochtigen doek van onreinheden gezuiverd worden.



PETROLEUM. In de eerste maanden van 1866 werden in Nederland 2.195.000 kilo of 18.300 vaten en van 1867 daarentegen 3.287.000 kilo of 27.400 vaten ingevoerd, derhalve 1½ maal zooveel als het vorig jaar.



OOSTERSCHE SPREUK. Hij, die iets weet en weet dat hij het weet, zal een gelukkig leven hebben. Hij, die niets weet en weet dat hij niets weet, zal geen ongelukkig leven hebben. Hij echter, die niets weet en niet weet, dat hij niets weet, heeft een ellendig leven.



BERKENSCHORS kan uitmuntend als grondstof dienen bij de vervaardiging van galanteriën, sieraden, gordels, bretels, hand- en reistasschen, veel beter en netter dan de kurkeik. De schoone kleur van de berkenschors varieërt naar het jaargetijde en den ouderdom des booms van zacht wit tot geel of van witachtig groen tot bruin. De schors heeft van nature een schoonen glans en lancet-vormige, donkere teekening. Zij bezit eene taaiheid, gelijk aan die van leder en laat zich even als dit in alle vormen buigen en persen, zoodat de smaakvolste teekeningen daarvan en relief kunnen gemaakt worden. De berk vormt ieder jaar een laag schors ter dikte van papier, die in den eersten tijd den boom spiegelglad omsluit en van deze kan afgenomen worden, zonder diens levenskracht te benadeelen, zoodat een berkenbosch een zeer rentegevend kapitaal is. De berkenschors bevat niet alleen de fijnste looistof, maar ook de fijnste harsdeelen, is volkomen waterdigt, en brandt zelfs in groenen toestand beter dan alle andere harsrijke dennen. Het berkenhout levert ook zijne winsten op; het is ligt, vast, taai en buigzaam, zeer fijndradig en laat zich fraai politoeren.



EEN WINTERLANDSCHAP IN EEN GLAS. Men vulle een glas ter hoogte van 2 duim met eene oplossing van 1 deel salpeterzuur lood-oxyde (vergiftig) en 3 deelen water, en werpe daarin zooveel stukjes van gesublimeerde salmiak ter grootte van kleine boonen, dat de bodem van het glas bedekt is. Binnen minuten zullen deze stukjes zich met een witte korst bedekken en daarbij de verrassendste vormen van boomen. struiken, grassoorten, steenrotsen enz. aannemen, terwijl in een paar uur zich een volkomen winterlandschap zal vormen. De Pharao-slangen, het Chinesche gras , de duivelstranen brengen zulke eene schoone verrassing niet voort.



DE ENGELSCHE BIERBROUWERIJ VAN BASS & C°. Het huis Bass, waarvan de chefs leden van het Engelsche Parlement zijn, zet in hare zaak jaarlijks een kapitaal om van 1½ millioen pd. st. of 18 millioen gulden. Zij betaalt dagelijks 6000 gulden aan het Rijk aan belastingen, regten enz. Het valt moeijelijk te bepalen hoeveel bunders gronds er worden ingenomen door de magazijnen van hop en koren, de werkhuizen waar de brouwketels vervaardigd worden, de zalen voor de gisting, de ijskelders, de pyramiden van ledige en gevulde vaten, die met de eigenlijke brouwerijen het uitgestrekte etablissement uitmaken; men schat de oppervlakte gewoonlijk op 22 bunders, die een kapitaal van 5 millioen guldens vertegenwoordigen. Men kan zich eenigermate een denkbeeld van die reusachtige bierbrouwerij maken als men weet, dat drie locomotieven en dertig waggons haar dagelijks in alle rigtingen doorkruisen, en een bezoeker twee dagen noodig heeft om een vlugtig overzigt van het geheel te nemen. Uit een der laatste opgaven van de firma blijkt, dat zoo de tonnen der brouwerij op een rei gelegd werden, deze eene lengte hebben zou van 220 Eng. mijlen of 100 uren van 4 Ned. mijlen ieder dus 400,000 Ned. ellen; ook dat de brouwketels eene waarde van 8 millioell hebben.

Jaarlijks wordt er in deze brouwerij voor 6 millioen guldens hop en koren verbruikt; voegt men hierbij de ontzettende sommen benoodigd voor het vervaardigen van nieuwe brouwketels, het materieël daarvoor, het onderhoud der oude, de interest van het kapitaal, dat grond en gebouwen vertegenwoordigen, de arbeidsloonen van 170 bedienden en 1600 werklieden, dan kan zich eenigermate voorstellen welke hoeveelheid bier die brouwerij jaarlijks over Engeland, Europa, ja over de geheele wereld uitstort.



DE DRONKAARD vertegenwoordigt de vier jaargetijden in zijn hoofd: op zijn rooden neustip bloeit de lente; op zijn verhit voorhoofd brandt de zomer; op zijne bleeke wangen teekent zich de herfst, en zijn haar, door eene vervroegde grijsheid wit als sneeuw, vertegenwoordigt den winter.



GELIJKHEID. Een bultenaar onderscheidde zich bij een oproer in Frankrijk door de grootschreeuwende leus: „vrijheid, gelijkheid en broederschap!” Vrijheid en broederschap zou nog al gaan, riep zijn buurman, maar gelijkheid willen we niet met u deelen.



MODERNE LIEFDADIGHEID. De heer X. president van een philantropisch genootschap, ontmoette eens een bedelaar, die hem om een aalmoes vroeg. De philantroop haalde aanstonds een kwartje uit zijn zak om het den man te geven, doch alvorens zijne edelmoedige neiging te volgen, zag hij in, dat hij met zijn aalmoes geen nut kon doen. „Is de man inderdaad arm”, dacht hij, „dan helpt hem mijn kwartje niet, is hij het niet, dan verlies ik mijn geld en moedig de bedelarij aan.” En hij vervolgde den weg, terwijl hij kwartje weder verborg.