|
[3]
[...]
JEROEN BOSCH.
Onthulling van zijn standbeeld.
Den Bosch in feeststemming.
’s HERTOGENBOSCH, 17 Juni. Heden heeft te den Bosch de onthulling plaats gehad van het standbeeld van Iheronimus Bosch. De feestelijkheden in de met vlaggen versierde stad begonnen met een carillonbespeling. Te elf uur stelden op de Markt de schoolkinderen (vier hoogste klassen) van alle scholen zich op, waarbij het ’s Hertogenbosch Muziekcorps de muzikale illustratie leverde.
Tegen kwamt voor twaalf vereenigden zich de autoriteiten en genoodigden op het stadhuis.
Tot de aanwezigen behoorden o.a. de Commissaris der Koningin in Noord-Brabant; de Burgemeester van ’s Hertogenbosch; de wethouders F. van Meerwijk, M. Krijgsman en A. Houtman en de gemeentesecretaris Mr. A. van der Marck; Vincent Cleerdin, Griffier der Staten van Noord-Brabant; het Eerste Kamerlid Jhr. Mr. A. F. O. van Sasse van Ysselt; het Tweede Kamerlid Mr. F. Teulings; verschillende leden der Provinciale Staten; de burgemeesters van Breda, Oisterwijk, Deurne en Son; vertegenwoordigers van de geestelijkheid der stad; Mgr. Dr. Goossens, rector-magnificus der R. L. Handelshoogeschool.
Tegen twaalf uur begaven allen zich van het stadhuis naar de plaats der onthulling.
Rede van Burgemeester van Lanschot.
De burgemeester van Den Bosch, Mr. F. J. van Lanschot, hield een toespraak. Hij ging na hoe het standbeeld is tot stand ge-
[4]
komen en bracht dank aan allen, die hiertoe hun medewerking hebben verleend.
De burgemeester ging vervolgens na wat Jeroen Bosch geweest is en wat zijn werk beteekent.
Bosch is een baanbreker in de schilderkunst, die dichter staat bij Brouwer en Jan Steen dan bij Rogier van der Weyden en Dirk Zouts. Zijn kunst heeft over de eeuwen gezegevierd en ze is nimmer overtroffen.
Slechts om dezen grooten man te eeren – besloot spr. – heb ik mij ingespannen om aan de geboortestad van Jeroen Bosch, die ook mijn geboortestad is, dit standbeeld ten geschenke te mogen aanbieden.
Namens het gemeentebestuur aanvaardde wethouder van Meerwijk het standbeeld.
Rede van Huib Luns.
In de plaats van den Hoofddirecteur van het Rijksmuseum den heer Schmidt-Degener, die in het buitenland vertoeft, hield de heer Huib Luns, directeur van het Rijksinstituut tot opleiding van teekenleeraren te Amsterdam, een rede over de beteekenis en het leven van Iheronimus Bosch.
Wij kunnen nu nog in de werken van Iheronimus, wiens vader van Aken kwam, maar die in den Bosch woonde, zien hoe fraai de bocht naar de vrije baan van het Humanisme genomen werd door den barokken middeneeuwer.
Zeker de imponeerende rust en de onaandoenlijke zekerheid van de van Eycken is hem verre.
Met ontstellende openhartigheid legt hij zijn gepijnigde fantasieën, zijn doorspookte zinnen, voor ons open.
Zijn toegeknepen schildersblik „boort door den sluier der alledaagsche verschijnselen heen” en die blik „ontmoet er de oogen van den chaos” (Novalis).
De menschheid in haar geheel geeft zich gewonnen aan hen onder ons, die haar weten te bekoren door hun kunst en weten te betooveren met hun kunde.
Met de schoonheid wint men der menschen liefde.
De onthulling.
Daarna hield de Commissaris der Koningin, Mr. Dr. A. van Ryckevorsel een korte toespraak en verzocht, tenslotte Mevr. van Lanschot-van Meeuwen, echtgenoote van den burgemeester, het standbeeld te onthullen door het doek te verwijderen.
Het standbeeld is gemaakt in brons door August Falise te Wageningen, leeraar aan de Kon. School voor Kunst, Techniek en Ambacht te Den Bosch. Het is 2.55 M. hoog en stelt den schilder voor, gekleed in middeleeuwsche kleederdracht. Het beeld rust tegen een brokstuk van een gothischen zuil, symboliseerende de betrekking van den schilder tot de Bossche Kathedraal. Het beeld staat verder op een voetstuk van Oberpfälzer graniet; het geheel heeft een hoogte van 6 M. Op het voetstuk staat in gouden letters: Hieronimus Bosch 1450–1516.
Na de onthulling zongen de schoolkinderen een feestlied. De schooljeugd defileerde vervolgens voor het standbeeld waarmede de plechtigheid was geëindigd.
De autoriteiten en genoodigden vereenigden zich daarna aan een lunch.
De feestelijkheden.
In den middag vonden Sportfeesten voor de jeugd plaats.
Om drie uur had in de groote zaal van het Centraal Brabantsch Museum de plechtige opening plaats door Jhr. Mr. A. F. O. van Sasse van Ysselt, van de tentoonstelling van werken van Jeroen Bosch. Deze kostbare expositie werd georganiseerd door het bestuur van het Prov. Gen. voor Kunsten en Wetenschappen. Er werden concerten gegeven en de dag is besloten met ’n defilé van alle organisatie’s der stad w.o. 7 muziekkorpsen langs het stadhuis ter huldiging van Mr. F. J. van Lanschot, bij gelegenheid van diens koperen ambtsjubilé. De burgemeester en familie namen de huldiging vanaf de pui van het stadhuis in ontvangst.
Van 12 tot 2 uur werd op de Markt een bal-champêtre gegeven.
|
