Bredero/Laat als ick gants alleen

BRUYD-LOFS-GEDICHT.
TER EEREN DIRCK PIETERSZ VOSKUYL ENDE AAFGEN WILLEMS DR.

Laat als ick gants alleen, alleen was uyt getogen
Der Minnen blinde God quam aen mijn zy ghevlogen,
Hy sprack, ô slechte Mensch! die steeds van ’t aartsche maalt:
Klimpt op mijn schouders gaeuw, flucx hooger stoffe haalt,
Het oude is men warsch, wat nieuws verquickt de Volcken:
Met greep hy my om ’t lijf en vlooch stracks door de Wolcken,
Tot in het Eeu-Palleys zyn alderhoochste kruyn.
Hy sprack verheught tot myn, (in ’t Aackelighe bruyn):
U selden-satte lust versadicht hier nae wenschen,
Vertelt myn wond’re kracht de nieuws’gierighe menschen,
Nu teeckent, dicht, onthouwt het gheen ghy siet en hoort.
Wt had hy: en hy tradt by die vergad’ringh voort.
    Dees cleene, groote God stack met sijn held’re stralen
Der Goden throon in brandt, in vlam de gulde zalen,
Wurp poppen inden hoop van d’onstreff’lijcke Goôn,
Die gants dit nieuwe vier noch waren onghewoon,
Dies ’t vrolijck rustich Rijck raackt schielijck aen het warren.
De Hemel dondert, siet! de weerlichtende starren.
Met scheemer gloeyend-gloor beschittert ’t schoon ghewelff
Dees floncker-vlam die brandt der Goden Vader selff,
Want d’heete meng-lust na syn Suster hem deed joocken
Die worst’lend hy verwan door troetelen en ’t stroocken
De gantsche Hemel was vol Minnelijck ghewoel,
Een yder roemden van dat lieffelijck ghevoel,
Een yder roemden van dat vriendelijcke strijen,
Een yder claachden van dat bitter soete lijen:
Een yder claachden van den kouwden, heeten brandt,
Die yder snerckten in zyn raesend inghewant.
Maer ’t eunjer Goodje loech en clapten in zijn handen
En riep met groot ghejouw haar openbaare schanden.
Nu Dichter (seyd hy) schrijft hoe dat de grootsche Godt
Door dees mijn kindtsche booch is dwaesselijck versot,
Siet al de narrery van die verwyffde Goden
Jupijn is grammelijck ken-schuldich vluch ghevloden
(Wraackgierich door spijdt) nae ’t schrickelijck gheweer
En sloech den Lecker trots me d’eerste stoot ter neer,
Dewijl Cupido noch vast wispelt met ghewemel,
Wiert hy gheworpen voort al dwarlend uyt den Hemel,
De Goden hielden Raat: maer Venus was beswaert,
Als haren lieven Soon voor Ballingh wiert verclaert,
Die na den aff-val bleef noch inde lucht wat hanghen,
Om mijn swaar-wichtich lijff voorsichtich wel te vanghen,
Want doen Jupijn den Al herstelde in zyn stee,
Smeet hy ten lesten my van boven neder mee.
De Goden lachten om myn overstout vermeten
En dat sy deden meer dat is my schoon vergheten.
    Doch t’Heylichje my bracht weer op mijn eerste plaats,
Daer wierden wy te saem de alderbeste maats,
Hoe dickwils sach ick hem sijn kuurtjes loos bedryven!
Hoe dickwils gaf hy my een oorsaeck om te schryven,
Hoe hy syn Pijltjes schoot op ’t Geyle woeste wilt,
Dat nae den ander noch soo tochtich loeyd’ en gildt!
Hoe hy sijn Pijltjes schoot op Boeren en Boereninnen,
Die spelen noch om stryt het lieff’lijck spel van Minnen!
Hoe hy syn Pijltjes schoot op d’Edelinghen weeck,
Die terende vergaen, door teed’re Joff’ren bleeck!
Hoe dickwil schoot hy uyt zyn wijdt-vlieghende Pijlen,
Quetsende door ’t ghehoor van over hondert mijlen!
Hoe dickwils menghden hy de Suycker-galle smart,
Die door de ooghen daalt in ’t onbekende Hart!
Dit wonder kleene Kindt kan met zyn vlammigh blaacken
’t Onsichtber menschen Hart so juyst in ’t midden raacken!
Dit wonder kleene Kindt de aldersterckste man
Met een gesicht alleen so licht verwinnen kan!
Dit wonder kleene Kindt temt wilde Jonghelinghen;
En doet den ouden grijs doen jeughdelijcke dingen!
Dit is Heer Bruydegom het selfde loose wicht,
Dat noch zyn zetel houwt in ’t lodderlijck gesich,
In ’t lodderlijck gesicht van u beminde Vrouwe,
Daar hy, sint ick hem sach, heeft heym’lyck by onthouwen
Dit is Heer-Bruydegom den brant van uwe borst,
Die ghy uyt-suchten wel, maar niet uyt-spreecken dorst,
Dit is den Seyl-steen, die, die u so menich maalen
Het harte by haer uyt ’t lichaem konde haalen.
Dit is Eerwaerde Bruyd, het dient u uyt geleyd,
Het geen den Bruygom u so dickwils heeft geseyd,
Dit zyn Eerwaerde Bruyd de sachte felle wonden,
Die gh’ in u Bruygoms hart so lieff’lijck hebt gesonden.
Ghy zyt de oorsprongh van zyn lieve, layde pijn,
Die van u goede gunst weer moet gebetert zyn:
Ghy hebt hem eerst gequest, ghy moet hem oock genesen,
Ghy hebt hem eerst gequest, ghy moet de Artsney wesen
Recht als het yzer van Achilles Lancy was,
Die Prinçen wonden en de selfde weer genas.
    Hoe bloosdy dus Vrou-Bruyt? wat meughdy u bedwingen?
Ick sie wel dat de Min wil uyt u oogjes springen,
Om ’t minneloos ghelaet niet meerder nu en peynst,
Wech met de kouwde grijns, ’t is langh ghenoech gheveynst!
Siet hier de lieve Nacht, betorst en wel befackelt,
Wat popelt u ghemoet? hoe sit ghy dus en quackelt?
Wech met de doode vrees, ghy hebt in ’t minst geen noot,
Ghy sult gaen sterven nu die oversoete doot:
Ick wedt ghy sult hier na het onghewoone leven
Voor uwen Maachdom niet in Wissel willen gheven.
Wat is die Maachdom doch? de spitse vande lien
En heeft de Maachdom noyt met ooghen eens ghesien.
    O Maachden! siet ghy niet die ovesijtsche loncken,
O Maachden! siet ghy niet den Bruygom Minne-droncken?
(Staet op) o soet gheslacht! gheeft haer den lesten soen,
Het overblijfsel sal den Bruydegom wel doen.
Gaat aan Speel-noots, gaat aan, wilt haer te bedde leyden,
Den Bruyd’gom sal terstont van al ’t Geselschap scheyden:
Sy rijst, sy staet, sy coemt, sy pieraarst, neen sy gaet;
Comt morghen ons doch by, maar in een ander staat;
Comt morghen ons doch by, vertrect dan dese Maachden,
Hoe dattet u staet an, hoe dattet u behaachden.
Gheluckich Ouders, die ’t ghewenschte houw’lijck siet,
Gheluckich boven al, die dit gheluck gheniet.
Wy wenschen dat u God soo veel vreuchde wil gunnen,
Alsmen op d’Aarden-creyts beleven souwde kunnen;
Wy scheppen uyt u heyl int minste gheen verdriet,
Soo wy betuyghen met dit nieuwe Bruylofts-Liet: