De Groote Schouburgh der Nederlantsche konstschilders en schilderessen/Deel 1/Adriaan en Izaak van Ostade
| ← David Teniers | ‘Adriaan en Izaak van Ostade’ (1718) door Arn. Houbraken | Kornelis Bega → |
| Afkomstig uit Arn. Houbraken (1718-1721) De Groote Schouburgh der Nederlantsche konstschilders en schilderessen, Amsterdam: [s.n.], deel I (1718), p. 347-349, plaat Q. Publiek domein. |
[ 347 ] Na deze verſchynen ten Toneel
ADRIAAN en IZAAK van OSTADE. Deze waren, zoo ik ’t wel heb, Lubekkers van geboorte, maar hebben hunnen meeſten levenstyd tot Haarlem gewoont. Adriaan is geboren in
’t jaar 1610, en geſtorven 1685. Adr. Brouwer en hy waren op een tyd leerlingen van Frans Hals, en Izak van Ostade een Leerling van zyn broeder; doch ſtierf eer hy de hoogte van den konſtberg beklommen had, waar zyn broeder de laurieren voor zyn yver en moeite plukte. Deze maakte in den jare 1662 al zyne konſt en huisraad, dien hy had tot geld, en kwam van Haarlem met dien buidel naar Amſterdam, met voornemen, om daar mee (beducht voor de geweldenary der Franſen) naar Lubek te vluchten, doch de Konſtminnende Konſtantyn Sennepart wiſt hem zoo ſchoon te belezen, dat hy by hem bleef in zyn huis, alwaar hy die konſtige gekoleurde teekeningen, die de Heer Jonas Witzen naderhand nevens eenige Teekeningen van Battem kocht, voor 1300 gulden gemaakt heeft: die ik verſcheide malen met groot vermaak beſchout heb.
Boere hutjes, keetjes, ſtalletjes, inzonderheit binnehuisjes, met al hun bouvalligen huisraad. Herbergjes en kroegjes, met hun gantſchen toeſtel, heeft hy zoodanig geeſtig en natuurlvk weten te verbeelden, als ooit ymant gedaan heeft. Als ook de beekjes in hunne bekleeding, en allerhande bedryven, zoo natuurlyk boers en geeſtig,
[ 348 ]dat het om te verwonderen is, hoe hy’t heeft weten te bedenken. Met een woort, hy heeft het ganſche boere leven zoo natuurlyk door ’t penceel, als L. Rotgans door de pen afgemaalt. ’t Luſt ons hem te hooren, daar hy in de Kermisvreugt het danſſen van een boere meid beſchryft, en dus vervolgt:
....... en danſte voort op ’t klinken van de ſnaren.
Een jonge boer, noch glat van kin, en zonder hairen,
Bekleed haar linke zy, en leidt haar met de handt.
De hoed ruſt op een oor. ’t Bekwylde pypje brandt
Al ſmookende in zyn mondt. Zy hupplen op en neder,
En draajen als een tol, en glippen heen weder.
Kees Rootneus ſtrykt de veel, en vult terwyl zyn darm
Met bier. De danſſer vat de vryſter in zyn arm:
Zy vangt den adem van boer Tewis aan de tippen,
Na ’t fluiten van den dans, van zyn beſmookte lippen:
Den adem die noch ſtinkt naar ’t ingezwolgen nat
Uit boere kroezen, toen hy op de bierbank zat.
Beſchonke Tewes blooſt, en voelt zyn boezem blaken.
De kinkel ſchurkt en grynſt, na ’t drukken van haar kaken,
Gelyk een Sater, die, op ſnoepery beluſt,
De Veltgodin verraſt, en met haar weêrwil kuſt.
Het krielt in ’t dansvertrek van Vrouwen en van Mannen.
Myn oor en worden doof door ’t klappen van de kannen:
Daar zitten in een hoek twee liefjes zy aan zy,
En koozen mond aan mondt, verwart in vryery.
Gins klinkt een dorpmuſiek van meer dan dertig keelen;
En witzang zonder zin verminkt in alle deelen.
’t Wyl loome Lammert zit op radde Wyburgs ſchoot,
En zingt van Velzens wraak, en lantheer Floris doodt.
