Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants/Affabilita

Scol­tu­ra. Beeld­hou­we­rie Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants (1644) door Cesare Ripa et al.

Af­fa­bi­li­ta. Pia­ce­vo­liz­ze. Ama­bi­li­ta. Be­leeft­heyt in ’t spree­cken. Ge­spraeck­saem­heyt. Vriend­lijck­heyt, p. 38

Hu­ma­ni­ta. Be­leeft­heyt
Uitgegeven in Amstelredam door Dirck Pietersz Pers.
[ 38 ]

Affabilita. Piacevolizze. Amabilita. Beleeftheyt in ’t ſpreecken. Geſpraecksaemheyt. Vriendlijckheyt.

EEn Maeghdeken met een witte dunne ſluyer gekleet, met een vrolijck opſicht, hebbende in de rechter hand een Rooſe, en op ’t hooft een krans met bloemen. De Vriendlijckheyt of Gespraeckſaemheyt is een heblijckheyt, diewelcke geſchiet met beſcheydenheyt in den lieflijcken handel en wandel der Menſchen, met begeerte om een yeder in ſijnen ſtaet, behulplijck en aengenaem te zijn.
Iongh wort zy gemaelt, om dat de Ieugd ſich in de Wereltſche luſten en vermaecklijckheden altijd jong en vrolijck vertoont. En de ſluyer, bediet, dat de geſpraeckſaeme Menſchen een weynigh min als naeckt en bloot zijn in haere woorden en wercken, en daerom zijnſe vriendelijck. En die worden vermaecklijck geheeten, die ter bequaemer tijd en plaetſe, uyt haer eygen aert, als oock nae andere luyden, ſich weeten te voegen, ſoo veel en wanneer ’t gelegen komt, om van alle dingen met een aerdigheyt en bevalligheyt te kouten, en ſich ſelve geeſtigh, ſonder yemant te quetſen, bloot te geven: En wort oock mede vertoont, datmen ſijn gemoed alſoo niet moet ontdecken, datmen daer over beſchaemt werde: en ’t is een ſeer groot behulp totte vriendlijckheyt, dat men van een vry gemoed zy en oprecht.
De Rooſe bediet dieſelve aengenaemheyt, door de welcke ſich een yegelijck by een beleeft en bevalligh menſche voeght, en waer door die ſmaeck verkrijght in ſijnen ommegangh, vliedende alle bevalligheyt van zeden en manieren, die mette hardigheyt en ſtrengigheyt zijn vereenight: tot welcke beteyckniſſe oock de bloemekrans wort gepaſt.