Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants/Avaritia (4)

Gie­rig­heydt Ava­ri­tia. Gie­rig­heyt’ door Ce­sa­re Ri­pa Of­fer­ta, Obla­tio­ne. Gif­te, Of­fer
Afkomstig uit Cesare Ripa et al. (1644) Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants, Amstelredam: Dirck Pietersz Pers, p. 170-171. Publiek domein.
[ 170 ]

Avaritia. Gierigheyt.

EEn Oude Vrouwe met geſcheurde kleederen, mager en bleeck, hebbende in de rechter hand een tange, en aen eene van de beenen, heeftſe een yſere boeye met een keeten als de ſlaven, die ter aerde ſleept, leunende met de ſlincker op een Harpie of Grijpvogel, diewelcke vaerdigh ſtaet om iemant aen te vallen.
Gierigheyt is een onmaetige begeerlijckheyt, en dorſtige heb-luſt, die in den Gierigen wreedheyt, bedrogh, tweedracht, ondanckbaerheyd en verraed baert, in ’t geheel weghnemende de Gerechtigheyd, Liefde, Getrouwigheyd en Godvruchtigheyd, en alle Zeedelijcke en Chriſtelijcke deughden.
Oud is zy gemaelt, niet alleen om dat de Gierigheyt meeſt in alle Ouden heerſcht, maer zy wort genaemt Moeder van alle ſchelmerye, gelijck Claudianus ſeght. Het geſcheurde en verbroken kleed bediet, dat deſe duyvelſche peſte, ſoo veel in de gemoederen der Gierigen vermagh, dat die geene die ’t goed van een ander neemt, die neemt het oock van ſich ſelf: weſende in ſijn Overvloed armer als eenigh Bedelaer. Derhalven ſeght Horatius, Altijt is de Gierige behoeftigh.
De bleeckheyt en magerheyt bediet anders niet, als haer geſtadige en onverſadelijcke honger, waer mede deſe ellendige gierige Menſchen altijt zijn geplaeght.
De tange of haecke in de rechter hand is [ 171 ]een gereetſchap dat altijt nae ſich treckt, alſoo is oock de verkeerde natuyre van de Godlooſe Gierigaert, die nimmermeer gelegentheyt laet voorby gaen, of zy doetet mede, aenſiende noch perſoon noch ſtaet.
De Harpie of Grijpvogel aen haere ſyde, is het rechte beeld van de Gierigheyt, hebbende te recht den naeme van ’t grijpen.
Het yſer en de keten aen de beenen, beelden af, dat de Gierigheyt niet alleen een ſlavinne van de goederen, maer oock van den Duyvel is, gelijck Paulus totte Coloſſ. aen ’t 3 Capit. en totten Epheſ. aen ’t 5 ſeyt, dat de Gierigheyt een ſlavinne is van de afgoderye.