Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants/Coscienza (1)

For­za cum in­gan­no. Ge­weld met be­drogh Cos­cien­za. Ge­wee­ten oft Ge­wis­sen’ door Ce­sa­re Ri­pa Cos­cien­za. Ge­wee­ten
Afkomstig uit Cesare Ripa et al. (1644) Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants, Amstelredam: Dirck Pietersz Pers, p. 167. Publiek domein.
[ 167 ]

Coscienza. Geweeten oft Gewiſſen.

EEn Vrouwe met een Hart in de hand, voor d’oogen ſal een ſchrift ſtaen met goude letteren Oikeia σineσiσ, te weeten, haere eygen Conſcientie, ſtaende midden tuſſchen een Weyde vol bloemen, en een Veld vol doornen.
De Conſcientie of het Gewiſſen is de kenniſſe, die een yder heeft van ſijn eygen doen en van ſijne verborgen gedachten, die andere Menſchen zijn onbekent: daerom ſtaetſe en ſtaert op haer eygen Herte, waer in een yder ſijne geheimniſſen verborgen hout, die zy haer alleene en voor haer ſelve, door een levende kracht, openbaer maeckt.

Zy ſtaet met bloote voeten in ſoodanigh velt, om te betoonen, den goeden en quaden wegh, waer door een yder wandelende, ’t zy door de deugd, of door de ſonden, bequaem is, om de ſcherpe doornen der ſonde, te gevoelen, gelijck een ſoete reuck der deughd.