Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants/Discretione

← Pe­ni­ten­za. Be­rouw, Boe­te

Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants (1644) door Cesare Ripa et al. Dis­cre­tio­ne. Be­schey­dent­heyt, p. 41-42

Ri­pa­ro da i tra­di­men­ti. Be­schut tegens Ver­raed →

Uitgegeven in Amstelredam door Dirck Pietersz Pers.

[ 41 ]

Discretione. Bescheydentheyt.

EEn vrouwe die bedaeght en ſtaetigh is van opſicht. ’t Kleed ſal van goud zijn, en de mantel van purperroot, houdende ’t hooft ſcheef nae de ſlincker ſchouder, en de ſlincker arm om hoogh geſteecken, en de hand open, alleens of zy met een ander medelyden hadde, houdende in de rechter hand een lesbiſch looden liniael, en op haere knien ſal een kameel leggen.
Bedaeghd en ſtaetigh wort zy gemaelt, om dat in ’t volmaeckt Ouder oordeel en Beſcheydentheyt is, waer over Bernardus ſprekende van de Beſcheydentheyt, noemtſe een moeder van de deughden.
Het gulde kleed en de purperroodemantel, [ 42 ]bediet niet alleen de wijsheyt en de ſtaetigheyt, maer oock de rechte reden ontrent de waerheyt van de rechtvaerdige ſaecken, die in een vroom en beſcheyden Man gevonden worden. Waer over D. Thomas ſeyt, de Beſcheydentheyt behoort totte Wijsheyt, en is een voort-teelſter, bewaerſter, en een meeſterſche van de deughden.
’t Hoofd houdſe wat ſcheef nae de ſlincker ſyde, en de ſlincker arm wat om hoogh, en de hand open, als ofſe met een ander medelijden hadde: Want Ariſtoteles verhaelt in ſijn Zedekonſt, dat de Beſcheydene ſich lichtlijck medelydigh vertoont aen die daer doolt, houdende, met groot oordeel, ſekere menſchlijcke onvolmaecktheden, in wien die gevonden worden, te goede.
Zy hout het Lesbiſche looden liniael in de rechter hand, om te betoonen dat een beſcheyden Man de billijckheydt met aller naerſtigheyt onderhout, niet anders als dit liniael doet, ’t welck die van Lesbien gebruyckten om haere ſteenen te meten, buygende ’t ſelve ſoo wel nae onderen als boven: en om dat het van loot was, ſoo voegde het ſich nae de hooghte en laeghte, ſonder dat het daerom van ſijne rechtigheyt afweeck. Alſoo buyght ſich oock de rechte Beſcheydenheyt nae de menſchlijcke onvolmaecktheyt: Maer daerom wijckt hy niet af van den rechten wegh der gerechtigheyt, weſende dieſelve in oordeel gegrondveſt, en van de billijckheyt verſelſchapt, van de welcke zy nae haer vermogen, is een oprechte uytvoerster.
’t Cameel als boven geſeyt is, vertoont de beſcheydene natuere van dit dier, ’t welck geen meerder laſt op ſich laed, dan als ’t kan verdragen: En daerom ſal een redelijck Menſch tot naevolginge van dit dier met Beſcheydentheyt goed doen: Want al wat hy met Beſcheydenheyt doet, is een deugd, en al wat ſonder Beſcheydentheyt gedaen wort, is een ondeughd. En gelijck Iſidorus ſeyt, ſoo wort een onbeſcheyden deughd, voor ondeughd geacht.