Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants/Emulatione (2)

← Emu­la­tio­ne. Af­gonst, Pri­ckel tot eere. Strijd om leer, is pri­ckel van eer

Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants (1644) door Cesare Ripa et al. Emu­la­tio­ne. Af­gonst van eere, of pri­ckel, p. 22-23

In­dul­gen­tia. Af­laet, nae de uyt­beel­din­ge van An­to­nius Pius →

Uitgegeven in Amstelredam door Dirck Pietersz Pers.

[ 22 ]

Emulatione. Afgonſt van eere, of prickel.

Een ſchoone, jonge vrouwe, met naeckte armen en blonde hoofdhayren, gekrult, met aerdige locken geciert, en een ſchoon hulſel op ’t hoofd. De kleederen ſullen beknopt en groen weſen, ſtaende vaerdig om te loopen, hebbende de voeten gevleugelt, en in de rechter hand ſal zy een ſpoore, of een doorne bos hebben.
De Afgonſt, na Ariſtotelis meeninge, is een [ 23 ]ſmerte, die welcke doet, dat wy ons laeten voorſtaen eenige eere of goed in yemand te konnen ſien, die met ons van gelijcke aert en natuere is, en waer toe ons mogelijck dunckt, dat wy oock konnen geraecken: en deſe droef heyt komt daer van niet, dat hy die eere of dat goed niet heeft, maer om dat hy dat ſelve oock wil hebben, en hy heeftet niet.
Iong word zy geſchildert, om dat de Afgonſt meeſt in jonge luyden heerſcht, weſende alſdan ſtoutſt en kloeckmoedigſt.
De blonde en gekrulde hoofdhayren zijn de gedachten die de Afgonſtige jonge luyden totte eere prickelen.
Het groene beknopte kleed, bediet de hope om ’t geene te bekomen dat men begeert.
De naeckte armen en gevleugelde voeten, en het bewijs van ’t loopen, bedieden de vaerdigheyt en ſnelligheyt, iſſet niet om voorby te loopen, ten minſten om ſich, die met een loflijcke en deugdige aert geciert zijn, gelijck te ſtellen.
De ſpooren, daer van ſeyt Cavalcante in ſijne welſprekens konſt; de Afgonſt is een ſpoore, die dapper prickelt: en weckt niet alleen de quaedaerdige op nae anderer luyden goed en welvaeren, gelijck als de nijdige: maer zy drijft oock de goede en fraeye verſtanden voort, om te verkrijgen ’t geene zy in anderen ſien, dat haer ſoude mogen ontbreecken. Hierom ſeytmen, dat de afgonſtige deugd haer ſpooren heeft gegeven. Stimulos dedit aemula virtus.