Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants/Favore (1)

‘Favore. Gunste’ door Cesare Ripa

Afkomstig uit Cesare Ripa et al. (1644) Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants, Amstelredam: Dirck Pietersz Pers, p. 190-191. Publiek domein.

[ 190 ]

Favore. Gunſte.

DE Oude verſierden een naeckten en vrolijcken Iongelingh, met vleugels aen de ſchouderen, en een band voor de oogen, ſtaende met bevende voeten op een Rad: En aldus heeftſe Apelles afgebeeld, nae dat Giraldus verhaelt.
Ick kan niet ſien om wat ander eynde deſe aldus is afgebeeld, ten waere om deſe drie Fonteynen te vertoonen, waer uyt alle Gunſten heer vlieten en overvloeyen. De eerſte is de kracht, die van de Oude dickwijls, door de vleugels, is uytgedruckt, om de gelijckniſſe te behouden, van de vluchtigheyt des Verſtands. De tweede is de Fortuyne, waer door zy ſeyden, dat de Rijckdommen quaemen, en door de Rijckdom quam de Eedelheyt, welcke beyde dingen voornaemlijck de Gunſte levendigh en krachtigh maecken en onderhouden: En de Fortuyne is met een Rad afgemaelt, om de Reeden, die op ſijn plaets ſal geſeyt worden. De ander oorſaecke van de Gunſte is de fantaſie of genegentheyt diemen heeft tot dienmen gunſtigh is, ſonder datſe eenige vaſte grond heeft, of eenige treck van een ſaecke, die in Reeden beſtaet: en dit wort door ’t verblinden van de lichaemlijcke oogen te kennen gegeven, waer uyt men leert, hoe ſlecht de kenniſſe van ’t verſtand is. En dit zijn de drie oorſaecken. Men ſoude oock door deſe ſelfde ſaecke, haere drie werckingen konnen uytdrucken, te weeten oock de vleugels voor de ſtoutigheyt, die men van de Gunſte heeft, om ſich tot groote dingen te begeven; de Hovaerdye, die de Deughd wegh neemt, [ 191 ]waer door men geen ſlechte perſoonen wil kennen, en dit wort door haere blindheyt aengemerckt, en de Heerſchappye van de Fortuyne, waer door de Gunſte meeſt wort verkregen, is door het Rad afgebeeld. Dit wordt aldus geſeyt nae ’t gemeene Mans praetjen, maer wy moeten gantſch geene Heerſchappye de Fortuyne toeſchrijven, wetende, dat alles hanght aen de Godlijcke voorſienigheydt. En in deſe moetmen de Waerheyt volgen, die van D. Thomas tegens de Heydenen, is verdedight.