DE RAADSVERKIEZINGEN TE ROERMOND
R.K. Staatspartij verliest 2 zetels. — De nieuwe lijst Gerad[ts] komt direct met 5 gekozenen in den Raad.
De verkiezing voor den gemeenteraad heeft een normaal en vlot verloop gehad. Aan de verschillende stembureaux is alleen door de R. K. Staatspartij nog wat propaganda gevoerd.
Een uitgebreide uitslagendienst stelde ons in staat om reeds omstreeks half acht de eerste definitieve uitkomsten van de verkiezing beken te maken. Voor half negen waren met verschillende honderden bulletins de gedetailleerde uitslagen door de geheele stad bekend gemaakt.
Dat het resultaat der verkiezingen aller belangstelling heeft gehad, laat zich bij de bestaande omstandigheden en gezien den hier en daar felpersoonlijk gevoerden verkiezings-strijd best begrijpen.
De Katholieke Staatspartij is niet erg schitterend uit den strijd te voorschijn gekomen: dat de lijst-Breukers, vertegenwoordigend de regeerende partij in het gemeentebestuur, het hard te verantwoorden zou hebben, laat zich indenken. Dat echter de moeilijkheden, welke vooral in de zware, achter ons liggende, jaren zoo zwaar zijn geteld, dat een deel van de trouwe aanhangers der Katholieke Staatspartij deze groepeering ontrouw is geworden en hun heil heeft meenen te moeten zoeken bij andere partijen, heeft ons niet alleen verwonderd maar ook teleurgesteld. Dat daarbij de onzekerheid, welke in eigen organisatie ten aanzien van den te voeren practischen propaganda-strijd (met name betreffende het voorkeurstemmen-stelsel) ook wel eenigszins schade zal hebben gedaan aan de aantrekkelijkheid van de lijst der R. K. Staatspartij, staat voor ons vast, al gelooven we van den anderen kant ook, dat de in zekeren zin oogluikend toegestane propaganda voor voorkeurstemmen ook weer bepaalde groepeeringen van kiezers voor de lijst der R. K. Staatspartij heeft behouden.
Met dat al is het zeker, dat de R. K. Staatspartij niet alleen numeriek, maar ook percentsgewijs merkbaar achteruit is gegaan bij de verkiezing voor den gemeenteraad in 1931.
In dit opzicht is wel leerrijk een overzicht, dat we maakten van de verhouding der partijen bij de verkiezingen in 1931 en 1935.
Vooral ten opzichte van de R. K. Staatspartij zijn de vergelijkingscijfers aanleiding om zich te bezinnen. Bij den aanwas van ons kiezerscorps, dat alleen wat de geldig uitgebrachte stemmen aangaat, een vermeerdering beteekent van 338 stemmen (die in het Katholieke Roermond voor het allergrootste gedeelte toch tot de Kath. Staatsparij hadden moeten komen) is de teruggang met 260 stemmen toch wel bedenkelijk.
Dat de lijst Geradts een 1729 stemmen behaalde, is eigenlijk niet zoo verwonderlijk, als men bedenkt, dat kern-elementen van de vroegere Rieterpartij plus de aanhang van de persoonlijke lijst Pauli (beide van 1931) toen ruim 1600 stemden haalde; dat de lijst Geradts nog een goede honderd meer stemmen op zich vereenigde, is door het sterk persoonlijk karakter, dat deze lijst kenmerkt, heel wel te verklaren.
We gelooven ook niet, dat de groote afstand van stemmen van de R. K. Staatspartij is gedaan aan de lijst-Geradts; de lijst Dorpmans heeft met haar 462 stemmen o.i. heel wat meer kwaad gedaan aan de positie van de R. K. Staatspartij. Wanneer we nagaan, dat de S.D.A.P. door een toevallig gelukkig lijst-totaal (met een verschil van een stem of negen à tien) een grooter overschot had dan de R. K. Staatspartij, daarmee den tweeden restzetel toegewezen kreeg, dan is het lang zoo denkbeeldig niet, dat de R. K. Staatspartij zonder bekamping van de lijst Dorpmans best de aan deze lijst en aan de S.D.A.P. toegewezen tweede zetel had kunnen halen, en daarmee haar positie onverzwakt had gehandhaafd.
Het dissidentisme heeft o.i. bij de stemmengroepeering, zooals die zich bij de Roermondsche raadsverkiezingen heeft voorgedaan, feitelijk de Staatspartij een zetel gekost, terwijl een tweede zetel voor de R. K. Staatsparij verloren ging aan de S.D.A.P. cadeau is gedaan om een stem of tien.
Ten slotte heeft dus de lijst-Dorpmans de S.D.A.P. in de kaart gespeeld ten koste van de R. K. Staatspartij.
Zal nu eindelijk aan dit betreurenswaardig dissidentisme duidelijk worden, dat afgezien van de doellooze één-persoonsvertegenwoordiging in den Raad, de positie van de R. K. Staatspartij wordt verzwakt ten gunste van den principieelen tegenstanders?......
We zien in den aanhang van de lijst-Geradts voor het allergrootste gedeelte terug volgelingen van de vroegere Rieter-fractie, versterkt met den persoonlijken aanhang van dhr. Pauli. Wat deze fractie in den raad zal gaan presteeren, zullen we hebben af te wachten. Of deze groep-Geradts ten slotte een oppositie-groep zal worden, zooals al den tijd van haar bestaan de Rieter-fractie is geweest, zal de naaste toekomst ook hebben uit te wijzen.
In een beoordeeling van de gekozen candidaten zullen we hier vanzelf niet treden. Ook niet in beschouwing over het gekozen aantal candidaten der R. K. Staatspartij. Dat vele middenstanders, die tevoren een lofwaardige actie hebben gevoerd voor hùn candidaten, evenals de Katholieke arbeiders voor hun menschen, ten slotte met hun heele streven weinig of niets hebben bereikt, is te betreuren. Maar van den anderen kant verheugen we ons ook erover, dat het propageeren van sommige zijden tot het uitbrengen van voorkeurstemmen op de lijst-Breukers, ten slotte geen effect heeft gesorteerd op de aanwijzing der candidaten.
Alvorens we den gedetailleerden uitslag der verkiezingen laten volgen, is het zeker interessant een overzicht te geven van de percentsgewijze verhouding der partijen bij de verkiezingen van 1931 en 1935.
| R. K. Staatspartij
|
3867 st.
|
61.90%
|
3607 st.
|
54.75%
|
| Rieter-partij
|
1138 st.
|
18.21%
|
—
|
—.—
|
| Lijst Pauli
|
478 st.
|
7.65%
|
—
|
—.—
|
| Lijst Geradts
|
—
|
—.—
|
1729 st.
|
26.25
|
| Lijst Dorpsmans
|
—
|
—.—
|
462 st.
|
7.00%
|
| Lijst S.D.A.P.
|
765 st.
|
12.24%
|
666 st.
|
10.10%
|
| Lijst V. d. Meer
|
— st.
|
—.—
|
122 st.
|
1.90%
|
We laten hier den gedetaileerden uitslag volgen van de uitgebrachte stemmen:
GEDETAILLERDE CIJFERS.
LIJST BREUKERS (R.K. Staatspartij).
1. J. Breukers 2188 st.; J. Cartigny 53 st.; mr. R. Höppener 109 st.; J. Linssen 41 st. M. Tops, 74 st.; A. Bongaerts 69 st.; J. Turlings 62 st.; Chr. Evers 198 st.; ir. R. Ruyten 136 st.; J. Trines 165 st.; R. Beltjns 49 st.; J. Heynen. 106 st.; mr. G. Dahmen 34 st.; J. Jaspar 164 st.; P. J. Smits 73 st.; P. van den Broek 38 st.; mevr. Joosten-Verschure 13 st.; H, Valk 22 st.; M. Steuns 13 st.; Totaal 3607 st.
LIJST DORPMANS.
P. J. Dorpmans 360 st.; L. H. Masolijn 43 st.; A. H van Helden 21 st.; Christ. Cox 8 st.; J. M. M. Klaassens 5 st. A. F. L. H. L’Herminez 10 st.; S. F. H. Wijnands 15 st. Totaal 462 st.
LIJST GERADTS.
Mr. P. Geradts 1021 st. L. H. Pauli 196 st.; F. Cox 88 st.; A. Raymann 72 st.; J. Lucas 69 st.; A. Sluy mer 73 st.; Mevr. Morsink-Hendricks 27 st.: J. Hartoungh 42 st.; Baron Van Hövell 17 st; P. A. H. Reulen st.: Th. H. Potting 15 st.; A. H. de Bock 40 st.; totaal 1729 st.
LIJST S.D.A.P.
L. A. T. Evers 495 st.; H. H. Baghus 134 st.; J. Bekkers 15 st.; W. Voogd 8 st.; A. Starink 8 st.; D. Schaft 6 st.; totaal 666 stemmen.
LIJST VAN DER MEER.
A. van der Meer 91 st.; H. van Alten 7 st.; F. Alons 24 st.; totaal 122 stemmen.
Het totaal der geldig uitgebrachte stemmen was 6586. Dat der ongeldige stemmen beliep in totaal ruim 475 stemmen, op het stemmentotaal een zeer teekenend verlies.
De kiesdeeler was 387 7/17.
ZETELVERDEELING.
Bij de eerste toewijzing kreeg de R. K. Staatspartij negen zetels, de lijst Geradts 4 zetels, de lijst Dorpmans 1 zetel en de S.D.A.P. ook 1 zetel.
De eerste restzetels kwamen hierna aan de partijen met het grootste overschot n.l. de lijst Geradts, met een overschot van ruim 200 stemmen, terwijl er tusschen de overschotten van de lijsten der R.K. Staatspartij en S.D.A.P. een verschil zat van hoogstens tien stemmen, echter ten gunste van de S.D.A.P., welke laatste dus den tweeden restzetel toegewezen kreeg.
De aanwijzing van de zetels had na een nauwkeurige overdracht van stemmen geen moeilijkheden: geen der candidaten, op welke lijst ook, heeft meer dan de helft van den lijstkiesdeeler gehaald, zoodat de candidaten in volgorde van de lijst zijn benoemd tot het aantal, dat voor de lijst een zetels was toegekend.
GEKOZENEN.
Van de lijst Breukers werden benoemd:
J. M. H. Breukers, J. P. Cartigny, Mr. R. G. A Höppener, J. H. F. H. Linssen, M. Tops, M. H. L. A. Bongaerts, J. J Turlings, Chr. H. H. Evers, en ir. H. Ruyten, allen aftredend Op deze lijst zijn niet meer herkozen dhrn. J. Heynen en P. J. Smits.
Van de lijst Geradts:
Mr. P. P. J. M Geradts, L. H. Pauli (aftr.), F. J. Cox (aftr), A. H. Raymann (aftr.) en J. M J. H. Lucas.
LIJST DORPMANS.
P. J. Dorpmans.
LIJST S.D.A.P.:
L. A. T. Evers, (aftr.) en H. H. Baghus (aftr.)
Nieuwe leden in den Raad zijn dhrn. Mr. P. Geradts, J. M. J. H. Lucas en P. J. Dorpmans. Dhr. Cornelis had zich voorts niet meer candidaat gesteld.
|
