Nieuwe Tijdinghen/1620/5 juni (2)
| ← 5 juni 1620 [1] | Verhael hoe Dat Keysers volck de Stadt Mareck, een stercke plaetse gheleghen op de Frontieren van Hungharijen, hebben in ghenomen, ende daer in ghevonden ouer de vier duysent Vaten Wijn, ende dry duysent Veertelen Coren, met veel Ammonitie van Oorloge
[Nieuwe Tijdinghen], Boekje Dd, [vrijdag] 5 juni 1620 |
12 juni 1620 → |
Verhael hoe
Dat Keysers volck de
Stadt Mareck, een stercke plaetse gheleghen op
de Frontieren van Hungharijen, hebben in
ghenomen, ende daer in ghevonden ouer
de vier duysent Vaten Wijn, ende dry
duysent Veertelen Coren, met veel
Ammonitie van Oorloge.
Nv eerst Ghedruckt den 5. Junij 1620.
_p_1_illustration.jpg)
T’Hantwerpen, By Abraham Verhoeuen, op de Lombaerde veste, inde gulde Sonne, 1620.
Met Gratie ende Privilegie.Dd.
_vignet.jpg)
Tijdinghe wt weenen,
van den 13. Mey 1620.
DEn Bethlehem Gabor heeft zijn volck ende Peerden, Fourirs ende Edelen ghesonden na Neuwensol, op den Hongherschen Lantdach de welcke nae de Berghsche steden tot Luyts 8. mijlen van Cassaut gheleght is, alwaer Gabor heeft bevolen aen de Honghersche datse de sleutelen van’t Casteel tot Presburg soude in handen hebben.
Den Generael Graeff van Bucquoy die hier gheweest is, die is wederom met alle zijn Bevel-hebbers naer den Legher tot Langhenloisz verreist, ende is van weder zijden een weynich stil, dan alleenlijck den legher vanden vyandt van Moravien: ende Boheemsche volck is te rugghe ghetrocken, om oorsake van der Cosagghen inval, de welcke in der Slesien groote schade doen, waer datse sterck moeten teghen sijn. [ 4 ]
De nieuwe Cosaggen hebben ondertusschen met het volck vanden Coronel Schuerenburg, Duytsch Crijsch-volck het stedeken Marck ghelegen aen der March (soo het een gheweldighe passagie naer Hungeren, ende Moravien, is onder den Heer van Landauw toebehoorende in ghenomen) het welcke eene plaetse ende Casteel van Importantie is, te meer de selue principael passagie is van Hongeren en Moravien, ons volck hebbender in ghevonden meer als vier duysent Vaten Wijn, ende drije duysent veertelen oft mudden graen, bouen dien datter noch becomen zijn ende daer in ghevonden hebben, menichte van Amonitie van Cruydt, loot, ijsere Ballen, Wapenen, Musquetten, Roers, Pijcken, ende dierghelijcke dinghen, waer van de passagie nv open is, daer teghen zijn ghecomen eenighe duysent Hungharen, om den inval te beletten.
Alsoo die sterckte Raab, ende Comorra ontbloot is van Ammonitie ende provisie, is men hier besich met ettelijcke schepen met victalie ende schippers daer nae toe te senden.
Wt Praghe den 18. Mey 1620.
Den Herr Generael, ende den Graeff van Hohenloe zijn weder int legher by Meuseldorff in Oostenrijck, ende verwachten vande Hungersche, Bohemen Moraviers, Schlesien, ende ouer Oostenrijckers eeni[ 5 ]ghe 1000. Musquettiers om alles by een te brenghen ende willen te samen eenen leger slaen om den krijch te beter te beneerstighen, maer haere gheheele Intentie ende meyninghe is noch in stilte. De Hungeren sijn aen comen ses duysendt sterck, het aenghenomen volck van Bohemen is sterck te voet ende te Peerde ses duysent, wt Moravien ses duysent, de Slesigers duysent peerden, ende xv. hondert musquettiers, neder-Oostenrijck dvysent Peerden, ende dry duysent te voet, ouer-Oostenrijck duysent musquettiers, den Graeff van Mans-veldt ses duysent mannen, daer by noch eenighe duysent Boeren, sonder t’gene noch in Bohemen ende Gheincorporeerde landen blijft, hier mede willense eenen legher appaert maken.
Daer is den Heer van Schellendorff wt moravien ende mons. Colln een Schleser, die sullen wederom naer Constantinopelen ghesonden worden, ende den Heer van Wartenbergh wort wederom op zijn gheheel ghestelt,
Wt Eger den 19. ditto.
Sondaeghs zijn des Graef van Styrumb Nederlantsche duysent Ruyters hier comen ligghen om de stadt, ende doen de Arme Boeren groote schade, verderuent hier rontomme, daer salder vier hondert naer Elenboghen ende Satz trecken, de ouergebleuen ses hondert ghemonsterde sullen teghen de Sa[ 6 ]chische Frontieren gheleydt worden, daer leydt by Flackenauw oock by de twee duysent Weinmarisch volck.
Wt Augsburgh van den 20. Mey.
Sijne Doorluchtighe Furstlijcke den Hertoch van Beyerens Chrijsch-volck marcheerdt alles op nae Thonauwehrt, Rein, ende Wendighen toe, sy hebben by hun 60. groote metalen stucken Geschut, ende zijn ouer de dertich duysent mannen sterck, deser daghen zijnder inde 40. schepen met ghereetschap ende provande wt neder Beyeren toe comen, men verstaedt die Vnion wilt by Nordlinghen eenen Legher slaen, van 8000. Peerden ende zeven Regimenten voedtvolckx.
Wt den ouer Elsasz van 20. Mey.
In deser Landen wort het daghelijcx ongheruster dat volck wt Lorreynen is sterck om t’aensien, ende passeren hier op dry uren nae by der Stadt Straesburgh by honderden seffens, maer en doen aen geenen mensche eenich hinder oft letsel, ende sullen eer weynigh daghen xiiij. duysent te voet ende te Peerde hier int Landt zijn, Die Switzers hebben die Stadt Mulhausen sterck bezedt, ende die van Straesburg doen allen haer Gheschudt weder op die vesten voeren. Den Marquis van Baden leyt noch by Brysach wel sterck beschanst, ende houdt scherpe wacht. [ 7 ]
Den Eertz-Hertoch Leopoldus is met thien duysent mannen in Elsaten teghen den Marggraeff van Dourlach, de Boeren zijn hier ouer al in vreesen.
Over eenighe daghen hebben den Eertz-Hertoch Leopoldus, ende des Graven van Vorstenberghs Ruyters, met duysendt sterck int veldt by Brysach verthoont, de Marckgrave van Doerlach dit vernomen hebbende is terstondt met een deel Ruyteren te velde ghecomen, maer daer en is van weder zijden niet sonderlinckx ghepasseert, om datter gheen schermutseringhe en gheschiede, ende den Eertz-Hertoch Leopoldus Ruyters zijn wederom in hun quartier ghetrocken, watter eer lanck af comen sal wilt ons den tijdt leeren.
De Aenhanghers der Rebellen hebben hier int Stift Straes-borgh op de Gheestelijcke tot betalinghe des Crtjschs-volckx een groote schattinghe gesteldt, een Priester moet gheven 50. een Canoninck 200. eenen Abt ende Abdesse vier honderdt ghulden, ende dat moetense binnen een maent op brenghen.
Twee mijlen en half hier van Straes-burgh is t’stedeken Sons heel af ghebrandt, behaluen vier oft vijf huysen, ende het Casteel, daer zijn veel beesten verbrant ende groote schade gheschiedt.
Eer lanck salmen beeder verclaren watter ghepasseert sal wesen.