Nieuwe Tijdinghen/1621 006
N.T. 1621 nr. 6 (15 januari)
Verhael van den Hertoch van Beyeren, hoe dat hy tot Munichen heeft doen stellen 130. Vendelen soo Cornetten van Peerden als Infanterie die hy in den slach voor Praeg heeft gewonnen.
Met noch den costelijcken Spieghel die gheschoncken was van die van Amsterdam aen de Pfalts=gravinne met eenen costelijcken Bijbel van de Pfalts=gravinne ende andere Juweelen ende costelijckheyt, met allen de costelijcke Tappisserijen ende Cleeren. etc.
Eerst ghedruckt den 15 Januarius 1621.
[houtsnede: legeraanvoerder; stapel materiaal]
T'Hantwerpen, By Abraham Verhoeven, op de Lombaerde veste, inde gulde Sonne. Met Gratie ende Privilegie.
[blz. 3]
Men maeckt alhier groote ghereetschap van Oorloghe teghen den naesten Somer, om Bethlem Gabor gansch te jaeghen wt Hongherijen, die wijser is gheweest dan den Pals-Grave, midts dat hy hem niet en heeft laeten croonen: ende alsoo sal hy met minder schande connen comen tot een accoort.
Den Keyser heeft in zijnen name ghesonden eenighe Ghesanten op den Rijckx-dach van Salsburg.
Alhier heeftmen gheopent ende oversien allen de Pampieren ende Stucken vande abominabile con=[blz. 4] juratien der Bohemoisen met hunne Adherenten, wt Praghe ghesonden aen den Keyser door den Hertoghe van Beyeren.
Men heeft alhier doen stellen in een publicke plaetse hondert ende dertich soo Cornetten van peerden, als Vendelen van Infanterie, die den Hertoge heeft af ghenomen aen de Rebellen in Bohemen ende Oostenrijck.
Hier zijn oock ghearriveert groote menichte van waghens, ghelaeden met allen het Silver-werck, Juweelen ende Meubelen van den Pals grave: waer onder oock is ghevonden den costelijcken Spiegel, door die van Amsterdam ghegeven aen de Palsgravinne.
Item eenen Enghelschen Bijbel, met een seer costelijcke couverture.
Item allen haer costelijcke Tapisserije, Cleederen, Rocken etc. jae oock haer nacht Packet. Soo dat sy by naer naeckt ende bloodt heeft moeten de vlucht nemen wt Praghe met haeren man. Iusto Dei iudicio sic punitur is qui venerat ut raperet aliena.
Men maeckt alhier wederom groote reparatie [sic] van Oorloghe, als oock tot Wirsburg, Bamberghe, [blz. 5] Sasburg ende andere Catholijcke Steden.
Den Keyser heeft doen sommeren die steden van Norenberg, Ulmen, Straesburg, ende andere Adherenten der rebellen ende Protestante Princen, soo dat sy voortaen niet meer en willen contribueren tot de Oorloghe teghen den Keyser.
Wt Weenen vande voorleden maent 1620.
bewerkenOver 3. daghen is Heer Carel van T'scheradin als Ambassadeur wt Moravien alhier gearriveert, om vanden Vrede te accorderen, ende heeft strackx Audientie ghehadt.
Dese toekomende weke sal zijne Majesteyt naer Lints vertrecken, ende den Cardinael van Diedrichsteyn sal alhier als Stadthouder regeren, ende men seght voorseker dat de Keyserlijcke Majesteyt voorder int Rijck sal reysen, ende eenen generaelen Rijcx=dach doen publiceren, tot welcken eynde sommighe Rijcx=Vorsten tot Lints sullen comen by de Keyserlijcke Majesteyt, ende om voorts oock te resolveren oft geraden sal zijn dat zijn Majesteyt naer Praghe sal reysen oft niet, Interim soo is van Bethlem Gabor noch vanden Turck geen swaricheyt te verwachten.
De Keyserlijcke Majesteyt heeft gheheel Oostenrijck door doen publiceren, datmen ander gheene Religien en sal toe laeten dan de Catholijcke ende [blz. 6] de Confessie van Augsburg, Ende den Ambassadeur van Vranckrijck, ende van Beyeren trecken wederom na Betlehem Gabor, om vanden Vrede te tracteren. Alhier is eenen Ambassadeur van den Turck ghearriveert, ende is heerlijcken ontfanghen, ende hoe wel zijne Commissie secreet ghehouden wordt, soo seytmen nochtans dat den Turck wel soude begeeren dat zijn Keyserlijcke Majesteyt soude vrede houden met Betlehem Gabor, ende de Geconfedereerde Landen, het welc zijn Majesteyt altijdt ooc ghewenscht heeft, ende de Rebellen dicwils vermaent heeft datse souden obedieren, waerom de Rebellen nu ootmoet soecken.
Gisteren is den oppersten Hertoch Julius Henricus van Saxen alhier ghearriveert, ende strackx by de Keyserlijcke Majesteyt Audientie ghehadt, brenght tijdinghe dat Don baltasar met den Heere van Lichtensteyn ende Dieffenbach de Stadt Iglau in Moravien met Appointement in genomen hebben, op welcke stadt van te voren seer sterc gestormt was, ende van beyder sijden veel volcx ghebleven is ende van daer is de Keyserlijcke Armada, eensdeels op Znaym ende op Olmits toe ghetrocken, ende alsoo de Soldaten van Znaym muytineren, sullen de selve stadt lichtelijcken veroveren.
Den Vorsten-dagh alhier duert noch, ende die Standen van Hungharijen dringhen sterck op de [blz. 7] Confederatie ghemaeckt by Coninck Georgio dat de Geincorporeerde Landen hun souden by de Croone van Hungarijen houden, om alsoo teghens Polen beschermpt te worden.
Maer de Erf=Vorsten ende Dom heeren willen datmen metten Keyser soude tracteren.
In middelen tijdt doet den Paltz=grave ooc alle Instantie op dat de Standen hem souden by blijven, met beloofte van hunlieden ghetrouwelijcken voor te staen met alles wat hy is hebbende, belovende lijff ende goet by te setten, met voorwendinge dat hy zijn Ceur=Vorstendom ende Vader=Landt om hunnent wille verlaten ende verloren heeft, morghen sal de wt sprake gheschieden.
De Slesische Ghesanten zijn van Warschou wt Polen wederom ghekomen, ende men seyt datmen den Coninck van Polen meynden te vermoorden, maer is gefalieert, ende den Quaetdoender is ghevanghen. Met den eersten salmen breeder verclaren.
Wt Lints in December, 1620.
bewerkenDie Staten van dese Landen zijn noch versamelt om hen te beraeden hoemen soude moghen ontlast worden vande excessive lasten ende schulden, daer mede dit Landt belast is wel beloopende ontrent 38. Tonnen Goudts, mitsgaders oock vande Beyersche Soldaten die in dit Landt hen Quartier zijn [blz. 8] hebbende, diemen wel ontrendt 200000. Florinen schuldigh is, boven noch meer andere belastingen, Over eenighe daghen zijnder oock 82000. Florinen voor het Landtvolck gheordonneert, ende niet voor de Soldaten die int landt in Garnisoen ligghen, daer van heeftmen ghepresenteert stracx 16000. florinen te geven, daer over was den Stadt-houder seer qualijck te vreden, ende dreychde de Heeren gedeputeerde opt Casteel te arresteren, ende dat van nu voortaen elcken soldaet hem aen de Tafel van zijnen Patroon soude setten, ende selve Heer van den huyse wesen, ende in alle Officien worden de Evangelische af gheset, ende daer worden Catholijcken in gheset.
- Vidit C.D.W.A.
- F I N I S.
- Met Gratie ende Privilegie.