Nieuwe Tijdinghen/1623 101

Augustus, 1623. 101.

VERHAEL van t’gene tot Londen in Enghelandt ghepasseert is.

Ende hoe dat zijne Conincklijcke Majesteydt van Groot Brittagnien den Eedt ghedaen heeft in presentie van veel Duysende menschen. Te Weten, te volbrenghen d’Articulen ghesloten raeckende t’Houwelijck vanden Prince van Enghelandt ende d’Infante van Spagnien.

Noch hoe ende in wat manieren het Bancquet is ghehouden met grooter Solemniteyt.

Nu eerst Ghedruct. den 25. Augusti. 1623.

[woodcut: two pillars, each with a ball on top]

T’Hantwerpen, By Abraham Verhoeven op de Lombaerde veste, inde gulde Sonne.

[blz. 2]

Verhael van t’ghene tot Londen in Enghelandt ghepasseert is.

Ende hoe dat sijne Conincklijcke Majesteydt van groot Britannien den Eedt gedaen heeft in presentie van veel Duysende menschen.

Te weten, Te volbrenghen d’Articulen ghesloten weghen t’Houwelijck vanden Prince van Enghelandt ende d’Infante van Spagnien.

Hoe ende in Wat manieren het Bancquet is gehouden met grooter solemniteyt.

Bysondere goeden vriendt, ick sal u lieden int cort deelachtich maecken, van t’ghene ick alhier tot Londen ghehoort ende ghesien hebbe, en Sondach lestleden wesende den twintichsten Julij naer den Ouden stijl, ende den dertichsten Julij, [blz. 4 (sic)] naer den Nieuwen stijl, int Jaer ons Heeren van 1623. Soo heeft den Coninck zijnen Eedt ghedaen, om te volbrenghen d’Articulen ghesloten, van wegen t’houwelijck van den Prince ende d’Infante, ende het Banquet dat des snoenens ghehouden wirdt, d’welck alles is gheschiedt met groote solemniteyt, ende magnificentie in deser manieren.

Ontrent ten elff uren quam ten huyse van den Extraordinaris Ambassadeur van Spagnien, alwaer oock was den Ambasadeur Don Carlos, met des Coninckx koetsen, den Marquis hambelton, met veel Heeren ende Edeldom, om te breghen d’Ambassadeure waeren ghecleedt, ghelijck in alles, int Silvere Laeken, ende de rest van hun cleedinghe al wit, als cousen, schoenen, plumagien, etc.

De Edelmans van Spagnien sijn gecomen seer Rijckelijck ghecleedt, ende sijn diveersche treffelijcke Ridders waeren oock seer costelijck, de Livreye vanden eenen Ambassadeur was van effen Fluwiel, met vier gouden galloenen, ende die vanden anderen van Coleur laken met dry goude passementen gheboordt, ende gearriveert [blz. 4] zijnde te Wijthalle oft des Conincks huys, gingen naer S.M. Capelle, alwaer dat hy selver terstont quam, ende ginck sitten aen een cleyn tafelken, daer ghestelt voor den Autaer, (hebben de Cathedrale Kercken ende des Coninckx Capellen Autaeren inde Chooren ende ghemeyne prochien geen) aenderechter zijde, ende aen d’ander sijde ginghen sitten beyde de Spaensche Ambassadeurs, d’Orgel speelden ende des Coninckx Sangers songhen met dry Chooren, achter zijne Majesteyt stondt den Aertsbisschop van Cantelberg, den Bisschop van Winchester met den Cancellier ende diveersche andere, aen d’ander zijde den D. van Richmont ende Lenox, den Marquis Hambelton, Monsieur van Male Agent ende Secretaris van haere Hoocheden, met diveersche l’Ords oft Heeren ende Officieren van S.M. ondertusschen dat daet saeten, quam des Coninckx M. der Ceremonien inder Camer van presentie ende haelden daer wt twee Gheestelijcke persoonen die inde Cappelle niet en hadden connen geraecken, ende leyde die op de Galderije voor de Vensters, alwaer S.M. is ghewoon de Predicatien te hooren, oft het gheschiede deur S.M. Ordre, oft wt zijn selven en [blz. 5] weetmen niet, den eenen is een P. Jesuwiet ghecomen van Spagnien metten Ambassadeur ende gaen int huys met zijn habyt, is een Engelsman van qualiteyt, doen quam aen de Tafel staen S.M. Secretaris Sir Jorge Collowart, met het aensicht naer den Autaer, ende gheboot de Orghelen ende Sangers te swijghen, S.M gheeyndt hebbende sijn Gebedt, nam den Secretaris d’Articulen geschreven int Parkement int Latijn, ende begosten die S.M. voor te lesen, ende ten eynde van elck Capittel, repeteerde S.M. t’selve wat hem voorghelesen was, sweerende t’selve te volbrengen, met soodaninge protesteringhen, dat sommige segghen, dat dierghelijcken eedt niet ghewoonlijck en is, ende dat desen eedt met meerder macht ende solemniteyt is ghedaen dan doen hy de Croone ontfinck, hoe dat het noch sal voleynden weere Godt. Als opt leste waerender eenighe Articulen die den Secretaris niet en las, maer S.M. leyde sijn hant op de selve, ende swoer die te volbrenghen als d’andere, dat ghedaen wesende begonde wederom het musieke als boven, ende daer naer eenen Basconter sonck een Ghebedt voor den Coninck ende den Prince, doen stondt S.M. op met d’Ambassadeurs [blz. 6] om te gaen naer de plaetse alwaer sy souden gaen eten, ende al eer sy wt de Capelle waren toonde hun de vensteren vande selve alwaer de Passie ons Heeren inne is, ende de Schilderijen die verniewt zijn, het leste Jaer wesende de Moeder Godts, de H. Dryvuldicheydt, S. Joris ende dierghelijcke andere Heylighen, sprekende t’samen Francois, connende beyde de Ambassadeurs deselve taele, ende ghecomen wesende ter plaetsen daer de tafel ghestelt was, dese plaetse was behanghen met de Costelijckste Tapijten wesende, die daer de Patroonen aff ghenomen heeft den vermaerden Schilder Raffael Orbino, naer dat ick verstaen hebbe, ende den throon van Silvere vergule vaeten boochwijs over het groot portael, ende eenen berg van andere stucken van conste van diveersche rariteyt, die van den voorgaenden Coninck vergadert zijn, ende licht inden towre bewaert.

Sijne Majesteit sadt onder zijn bandokin, ende de Ambassadeuren saten tegen over hem, ende eer sy ginghen sitten bracht den Marquis Hambelton, (wie bedienden het officie vanden oppersten Camerlinck, alsoo hy ghenoemt den J. Pembroeck sieck is, oft als [blz. 7] sommighe presumeren alsoo fingeert door dien hy seer puritaens gesient is) het Lampet om S.M. de handen te wasschen, gheaccompaigneert over d’eene zijde den Thresorier, ende over dander zijde den G. van Wordtstadt, den selven Marquis stelde de spijse op de tafel, daer naer quamen t’samen dry Bisschoppen om de Dancksegginghe te seggen, zy maeckten eer sy tot den Coninck quamen dry reverentien, ende doen begosten S.M. met de twee voorschreven Spaensche Heeren te eten, ende droncken op diveerse ghesontheden, daer naer vertrocken de Heeren ende Edelluyden om oock te gaen eten, naer dat de noenmaeltijdt ghedaen was, arriveerden de brieven van Spagnien ghebrocht door den Grave van Andower, wie van aldaer in Post is ghecomen, daer wierdt verbreyt dat sy tijdinghe brochten dat den Prince met d’Infante in beloften zijn, ende t’samen de handt gegheven hebben.

Weghen d’Articulen, door dien datter veel volckx ende ghedring was, hebben luttel persoonen daer net aff connen verstaen, dan somtijts eenighe wooden, maer niet de gheheele reden wt, t’ghene van d’Edelieden hebben hooren verhaelen, is dat den Paus, gaff den tijtel [blz. 8] van Sanctitas, dat de Infante waer zy is sal hebben een Cappelle met twee deuren, eene privaete ende eene ghemeyne, daer toe 24. Cappellaenen met eenen Bisschop, Sangers, Criaelen, ende alles als eene dierghelijcke Cappelle noodich is, oock ene publicke Kercke voor den ghemeynen man met Dienst naer der Roomsche Kercke, de Supremiteyt over de Catholijcke Gheestelijckheyt heeft gheloochent ende aff gheswoorden, ende allen de statuten teghen de Catholicke Religie de gheestelijckheyt ende teghen de Leecke heeft S.M. oock ghesworen te niet te doen, etc.

Dit is t’ghene d’welck men heeft connen verstaen, de menichte van den Eeldom, ende quantiteyt van de menschen die daer ontrent waeren, was een wonder om zien.

FINIS.

V.C.D.W.C.A.