Nieuwe Tijdinghen/1626 031

Meert, 1626. 31

Copije van eenen Brieff die eenen Student van de Universiteyt van Salamanca gheschreven heeft aen den Bisschop van Bona. Waer inne verhaelt wort t’ghene aldaer ghepasseert is. Ende is ghedruckt in Salamanca by Anthonio Ramirez, met Licentie.

Eerst Ghedruct den 24. Meert, 1626.

[Houtsnede: leeuwengezicht]

t’Hantwerpen By Abraham Verhoeven, op de Lombaerde veste, inde gulde Handt.

[blz. 3]

Copije van eenen Brieff die eenen Student van de Universiteyt van Salamanca, ghesonden aen den Bisschop van Bona, waer in hy verhaelt, den grooten water vloet, met de distructie, ende schade die daer geschiet sijn ghebeurt den 24. Januarij 1626, ghedruckt in Salamanca by Anthoni Ramirez, met Licentie.

Beminde vrint het heeft, binnen Salmanca, ende de omligghende Palen soo continueerlijck gheregent dat het in een maent tijts, eenen dach qualijck heeft opghehouden, door welcke menichte van water, de Reviere Tormes heeft beginnen te vloeyen, datter een yeghelijck af verwondert was.

Saterdachs den 24. Januarij beghost het te vloeyen met verwonderinghe van alle de borghers die t’ghinghen sien want sy niet en dachten dat dien vloet sulcke schade soude voort gebrocht hebben den wint verhief hem strenghelijck met het ghedurich regenen en den sneeuw quam met sulcke ghewelt van de bergen, dat het sondaghs heeft beghost sommighe huysen en schouwen om veer te spoelen. [blz. 4]

Smaendaghs den 26. smorghens heeft het water met den wint stercker afcomende heeft de Reviere soo doen vloeyen, dat den 5. uren naer noen het water beghost de Fauboers te genaken aen beyde de syden, hoe wel nochtans de ghemeynte tijt hadde om hun selven en haer ghoet te schaperen, en hebben nochtans haer wooninghe niet willen verlaten, als den vloet cleyn achtende.

Savonts ten 7. uren beghostmen t’ghewelt van de Reviere eerst gewaer te worden door het jammerlijck ghehuyl ende ghetier van de geenen die hun saghen sonder eenighe remedie van verlost te worden, ende boven al soo beweghden onse herten seer de arme weese, ende Nonnen van de Orden van S. Augustin aen wien de gemeynte niet en doorsten helpen sonder consent van den Bisschop, die hem derwaerts spoeden met alle sijn ondersaten, en braken eenen muer open waer langhs sy de Nonnen salveerden.

Ten selven tijt luyden de klocken om hilp vant Convent van Trintaet de Promonstrateusen d’Augustijnen, maer daer was quade hulpe voor hunlieden.

De Heere van de stadt met de andere ghemeynten deden haer beste om het volck te salve-[blz. 5]ren, maer het water smeet de huysen soo ter neder dat hem naulijck imant dorsten verstouten daer was eenen Porteguis Student die haelde 7. persoonen wt een huys, ende ghaende om d’ander dier noch was is het huys ghevallen en syn samen ghebleven veel sachmen verdrincken diemen niet en cost gehelpen het welck een jammer was om aensien.

Een vrouwe riep om hulpe wt een venster, waer naer dat reden twee Edelmans om haer te helpen ende by haer comende, seyde ick ben ghesalveert maer neemt dees twee sacken met meel, en salveert dat ende sy ghesien hebbende haer resolutie sijn van daer ghereden, ende het huys is in ghevallen, ende men heeft de vrouwe ghevonden met een keers in deen handt, ende in dander eenen sack met ghelt.

Noch een man bont hem en sijn huysvrouw aen een koorde om door het ghewelt van twater te comen maer de koorde is by ongheval ghebroken, ende de vrouw verdroncken maer den man ghesalveert.

Noch werter verlost een vrouwe die eerst gheleghen was, met haer kint dat noch niet ghedoopt en was maer soo haest als wt den huyse was soo is het huys neder ghevallen. [blz. 6]

In allen desen tijt en hoordemen niet dan huylen schreeuwen, kryten en weenen dat een het herte scheen te breken, ende daer het meeste gheschreuwe was, hoordemen stracx niet mits de huysen in vielen en haer verpletten.

T’was nu by den twelve, datmen beghost te mercken dat het water wat gevallen was, ende d’oorsake was dat het water beter sijn coeurs cost nemen voorts ordoneerde men datmen soude nemen een schuyt om t’volck van d’ander syde in t’velt te salveren maer men cost niet over door den stercken stroom.

Smorghens ten 2. uren hebben d’Augustynen om hulp gheroepen, ende den Corigidor door medelyden beweecht sijnde heeft ses mannen ghesonden elck met een brandende flambaeu om over de brugghe te gaen, en commende ten halfve sijn de lichten wt gheghaen, maer ghinghen voort met het licht van eenen lanteerne, maer voelende de brugghe ghebroken sijn wederom ghekeert maer eer sy ten eynde quamen is d’ander ooghen van de brugghe ghevallen, soo dat sy daer moesten in midden staen de gratie ghoets verwachten.

Smorghens met den lichten heeftmen eersten [blz. 7] de groote schade connen mercken, want men telden by de vyfhondert huysen die neder geworpen lagen, ende op d’ander syde van de Reviere 7. Cloosters, Trinitarios escalsos Premonstratenses, Augustynen, Collegie van de Weeskinderen, de Nonnen van de Augustynen, Nonnen van t’Carmen en Canuniken de La Vega, blyvende alleen staende de kercken, sonder nochtans eenen Moninck te verliesen t’welck een groot Mirakel schynt te wesen de doode van weghen de stadt waren 48. en van d’ander syde veerthien ghelijck blijck by de lyste van den Corigidor, en die hun niet en costen salveren in schuyten clommen op boomen.

Swoendaeghs den 28. heeftmen een Generael dinst der dooden ghedaen, met groote devotie ende Almoessen.

Men weet zeker datter vyf Dorpen heel verdestrueert blyven, als Guerta, daer niet en is blijven staen als de kercken en Aldealengua, S. Marta, S. Santinauez en Tajares van elc het meestedeel sonder nochtans ymant te verdrincken.

Van Alva heeftmen dat een deel van de brugghe wegh is met een stuck van Couvent van S. Franciscus.

Naer dese schade wasser noch dit ongheluck, [blz. 8] dat is dat de stadt onversien was van meel want door de menichte vant water so en costen de meulens niet malen, en waren meest al ghebroken, maer den Corigidor dede terstont de lantlieden ontbieden dat sy soude Victalie brenghen als vooren men soude haer de werde daer voor betalen, voorts dede hy maken Rosmeulens, ende Wintmeulens om metter haest den noot te versien.

Den Bisschop dede groote Allemoissen van broot ende coren, met andere eetwaren, de Predick heeren hielen dry daghen open maeltijt voor de arme die daer beheerde comen te eten.

Voorts heeftmen daer Generale Processie ghehouden Godt bidden dat hy de plaghe van het landt woude nemen met een vermaninghe dat hun quade leven soude beteren.

Ick en can de elende soo wt druckelijck niet schryven als sy wel ghebeurt is, Virgilius seyt 6. Ainis.

Non mihi si linguæ centum sint orrq centum.

Omnia pænarum percurrere nomina possem.

FINIS.

Imp.p.P.C.C.A.