☾ 20 ☽
onze Burgers en Boeren elk een goeden Snaphaan met een bajonet en een zydgeweer hebben, en daarmede leeren omgaan. Zy moeten zig in Regementen en Compagnien verdeelen en Officiers kiezen om hen te commandeeren: die Officiers moeten zy zelven kiezen, en kunnen dan, vooral des Zondags na kerktyd, nu en dan eens Exërceeren. Zo doen de Zwitſers en zo doen de Amerikanen; en, Landgenooten, het geene ik Ulieden hier voorſtelle, is zo vreemd niet als ſommigen zig mogelyk zullen verbeelden: het is geene nieuwigheid; neen voorwaar! ziet maar eens wat het agtſte Artykel van de Unie van Utrecht zegt, een Artykel, zo wel als de geheele Unie, door elk Regent van ons Land, ook door onze Oranje Vorſten, bezworen, doch met voordagt, omdat zy de Natie niet gewapend wilden hebben, nooit ter uitvoer gebragt: Dit zyn de eigen woorden:
„En ten einde men ten allen tyden zal mogen geasſiſteerd wezen van de Inwoonders van den Landen, zullen de Ingezetenen van elke van deeze Geunieerde Provincien, Steden en platte Landen binnen den tyd van een maand na date van deezen, ten langſten, gemonſterd en opgeſchreven worden, te weten, die geene, die zyn tuſſchen agtien en de zeſtig Jaren om de hoofden ende het getal van die geweeten zynde, daarna ter eerſter ſamenkomſte van deeze Bondgenooten vorder geordonneerd te worden als tot de meeſte beſcherminge ende verzeekerdheid van deze Geunieerde Landen zal bevonden worden te dienen.”
Hoe gelukkig, ô myne waarde Medeburgers, zoude het voor ons Vaderland geweeſt zyn, indien deeze zo heilzaame Grondwet, van den tyd dat zy vaſtgeſteld is geworden, te weeten van den Jaare 1579 tot onze dagen toe, ernſtig ware gehandhaaft geweest! Hoe veele dingen zouden er niet gebeurd zyn, die Gylieden nu niet hebt kunnen beletten! en indien het nog geſchiede, indien Gylieden dit artykel, gelyk er op elk onzer de verpligting toe legt, in deeze benauwde tyden nog, hoe eer hoe beeter, werkſtellig maakte. — ô Hoe gaauw zouden de Verraders ontdekt, de eerlyke Regenten bekend en het zinkend Vaderland gered zyn!
