Pagina:Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden - Eerste deel.pdf/198

17

AAL.

AALSUM of AALZUM, geh. in het Westerkuartier, prov. arr. en 3 u. N. W. van Groningen, kant. en u. N. van Zuidhorn, gem. en u. W. van Oldehove met 80 inw. AALSUM of AALSÜMERKLOOSTER, voormalig klooster van Graauwe zusters in Friesland, dat eerst onder het dorp Akkrum in Utingera- deel, aan den noordkant der Boorne, gestaan heeft, vaar het in de oorlogen tusschen de Geldersche en Bourgondische Vorsten, tot eene versterkte inlegering diende, maar in 1521 geheel afgebrand zijnde vertrokken de zusters naar Aalsum in Oost-Dongeradeel. AALSUM-EN-WETSENS, kerk. gem., prov. Friesland, onder de klas. en ring van Dockum. Het is eene combinatie welke twee kerken heeft, die door éénen predikant bediend worden. Zij telt 480 zielen en de predikant wordt door de floreenpligtigen beroepen. AALSVOORT, geh. in het Land tan Ravestein, prov. Noord- Braband, arr. en 5 u. N. O. van 's Hertogenbosch, kant. distr. u. van Herpen. en 6 u. N. W. van Boxmeer, gem. en AALTEN, kant., prov. Gelderland, arr. Zutphen, palende ten N. aan de kant. Winterswijk en Groenlo ten W. aan het kant. Terborch ten Z. en O. aan de Pruissische Rijnprovincien. Het bevat in de 2 gem. Aal ten en D i n x p e r lo ruim 7800 inwoners. AALTEN, gem., in het voorm. graafschap Zutphen, prov. Gelderland, kW. en arr. Zutphen distr. Bredevoort kant. Aalten, (11 m. k., 7 s. d.) op de Pruissische grenzen die het ten Z. O. bepalen ten N. liggen de gem. Winterswijk en Lichtevoorde ; ten W. Wisch, en ten Z. Dinxperlo. en daarin 2 Zij bevat het dorp Aalten, het stadje Bredeuoort, Gereformeerde, 2 Roomschgezinde kerken en ruim 5300 inw. u. Z. W. van Het dorp AALTEN, is 8 u. Z. O. van Zutphen, Bredevoort, aan de Slingerbeek, die omstreeks dit dorp den naam -van Aaltensche beek aanneemt, zeer aangenaam op eenenafhellenden berg ge- gelegen. Vroeger behoorde het tot het drostambt Bredevoort, en er was hier ongemeen veel doortogt van karren, die uit Duitschland kwamen of derwaarts vertrokken, maar toen de rerering van Arnhem, als Heeren van dc heerlijkheid Westervoort, bij het dorp van dien naam, eene brug over den IJssel hadden doen leggen, die echter in '1813 weder afge- broken en door een veer vervangen is, nam deze doortogt merkelijk af, hetgeen zware oneenigheden tusschen het kwartier van Zutphen en de stad Arnhem heeft doen ontstaan. Thans is het dorp nog zeer neringrijk en heeft een welvarend aanzien. Men telt er 1950 die twee katoenspinnerijen, bombazijn- en diemetfabrijken, mw. eene fabrijk van gestreepte doeken, eene uitgestrekte bleekerij, waarop diemet en bombazijn door een stoomwerktuig wit gemaakt worden eene fabrijk van •weefgoederen, steen- en pannenbakkerijen, olie-en pel- molens, looijerijen, branderijen, en brouwerijen hebben, terwijl zich ook met bijenteelt en landbouw bezig houden. De kerk der en met een zeer fraai Herv., welke van tufsteen gebouwd is, voor weinige jaren bijna geheel vernieuwd orgel prükt, is te klein voor de gem., die, behalve uit de inwoners van het dorp ook uit die van de daaronder behoorende buurschappen Haart, Heurne, IJzerlo, Lintelo, Dalen en Barlo bestaat, ruim 4200 zielen telt, door twee predikanten bediend wordt, en tot de klass. van Zutphen, ring van Winterswijk behoort. De R. K. hebben hier ook eene statie, onder het aartspriesterschap van Gelderland, die ongeveer 700 zielen telt, en waarvan de kerk