Pagina:Album der Natuur 1852 en 1853.djvu/517

Deze pagina is gevalideerd

— 99 —

echter ook met deze uitvinding, zoo als het met meest alle gaat: de beginselen waren zwak en gebrekkig. Bijna twee eeuwen moesten er verloopen, eer men door middel der teleskopen een te voren onbekend ligchaam van ons planetenstelsel ontdekte. Werd reeds in het begin der zeventiende eeuw (1608) de verrekijker bekend, het duurde tot in het laatst der 18de eeuw, eer het eenen herschel gelukte spiegel-teleskopen van eene vroeger niet gekende volmaaktheid te vervaardigen. Met zijnen magtigen kijker gewapend, kon deze geniale waarnemer in de peillooze diepten der onmetelijke ruimte indringen, en dáár, in die ontzaggelijke verte, aanschouwen, wat nog geen menschenoog had gezien.

Het was den 13den Maart 1781, dat william herschel met zijnen teleskoop een bewegelijk hemellicht waarnam. Hij hield het wel in het eerst voor eene komeet; maar voortgezette waarneming deed hem dat ligchaam al spoedig voor eene planeet erkennen. Men heeft aan haar den naam van Uranus gegeven. Door deze belangrijke ontdekking werd het getal der bekende planeten tot zeven gebragt, en het gebied van ons zonnestelsel bijna 400 millioenen geographische mijlen uitgebreid.

Reeds lang voor herschel had men gemeend eene zekere regelmatigheid in de op elkander volgende afstanden der planeten van de zon waar te nemen. Door de zamenstelling van de getallen 2, 3 en 4 had men eene reeks van getallen verkregen: 4, 7, 10, 16, 28, 52 en 100, die de betrekkelijke afstanden der planeten van de zon ten minste ongeveer uitdrukten. Men nam het getal 4 voor den afstand van Mercurius, 4+3=7 voor Venus, 4+3x2=10 voor de Aarde, 4+3x4=16 voor Mars. Maar dan kwam men met het volgende lid 4+3x8=28 op eene ruimte, waar nog geen planeet was gezien, terwijl dan wederom het volgende lid 4+3x16=52 de plaats van Jupiter, en 4+3x32=100 de plaats van Saturnus aanwees. De afstand van Uranus werd dan door den daarop volgenden term 4+3x64=196 aangeduid.—Men is gewoon deze reeks van getallen de wet van titius te noemen.

Alhoewel nu deze reeks op verre na niet naauwkeurig de ware afstanden der planeten van de zon uitdrukt, en ook in den grond