— 286 —
dig in eenen ligten graad van hypnotisme te vervallen; vooral bij vrouwen en kinderen geschiedt dit spoedig,—en juist met dezen gelukt de tafeldans het best. Bij dezen beginnen de spieren der vingers en der geheele hand—zonder dat zij het willen of bemerken—zich al spoedig zamen te trekken, en wel die spieren, wier zamentrekking vereischt wordt om de verwachte beweging der tafel voort te brengen. Velen gevoelen evenwel die zamentrekkingen wel degelijk; zij voelen de spieren hunner handen trillen, of eene pijnlijke aandoening daarin, die vaak nog eenigen tijd na het staken der bewerking nablijft. Zoolang die zamentrekkingen zich tot één enkelen persoon bepalen, volgt er nog niets; tenzij men de proef deed met een ligter voorwerp, b.v. een hoed; ontstaan zij echter bij een tweeden, een derden, dan volgt er eene ligte beweging der tafel, die al spoedig eene draaijende wordt, wanneer die twee of drie personen in ééne rigting drukken. Deze beginnende beweging, de aanvankelijke vervulling van datgene, waarop men met gespannen aandacht wachtende is, bespoedigt het ontstaan der spierzamentrekkingen bij de overigen,—en de tafeldans is aldra volkomen aan den gang.—Is er te voren bepaald, of de tafel regts of links draaijen zou, dan is het geen wonder, dat dit ook werkelijk zoo geschiedt; was dit niet het geval, en drukten dus de medewerkers in verschillende rigtingen, dan moet toch spoedig de minderheid voor de meerderheid wijken en zich naar deze laatste voegen.—Om kort te gaan, zij, die de, zoo zij meenen, van de tafel zelve uitgaande beweging meenen te volgen, stuwen, zonder dit te bemerken, zelven de tafel voort.
En nu de tafelspraak? Men moet, wil men zich hier op een goed standpunt plaatsen, wél in het oog houden, dat de beantwoording van vragen door de tafel niet altijd zóó vlot en zóó juist geschiedt, als men uit de verhalen dienaangaande vermoeden zou. Het gaat er mede als met de kuren der kwakzalvers; de gelukkige uitkomsten worden uitgebazuind, van de mislukkingen spreekt men niet. Eén voorbeeld zal nu voldoende zijn om eenig denkbeeld te geven van de wijze, waarop dat beantwoorden van vragen geschieden kan. Men vraagt naar den ouderdom van een der aanwezige personen; er zijn onder de medewerkers, die dien ouderdom kennen; werkt de per-
