— 25 —
stijgen, al hooger en hooger, naarmate de lucht in de buis meer verdund wordt. Hierdoor toch krijgt de drukking van buiten op het water, die eerst gelijk was aan die in de buis, al meer en meer de overhand; en daar deze drukking zich door het water in alle rigtingen voortplant, zoo perst zij dit in de buis naar boven. Om dezelfde reden zal, indien wij de buis van boven met eene kurk goed sluiten, haar dan vol gieten met water en, de opening voor een oogenblik met den vinger digt houdende, deze onder water dompelen en dan den vinger wegnemen, het water in de buis, al houden wij deze ook regtstandig en al ware zij bijna 10 ellen lang, niet dalen, maar de buis zal geheel daarmede gevuld blijven. Immers, daar deze van boven gesloten is, kan de lucht dáár niet op het water drukken.
Al ware de buis ook bijna 10 ellen lang, heette het boven. En inderdaad, 
indien de buis nog langer ware, dan zou de drukking, die het water door zijn gewigt uitoefent en het tot dalen dringt, grooter zijn dan die welke de lucht door haar gewigt op het water buiten de buis uitoefent. En wat zou daarvan het gevolg zijn? Eene buis van 11 ellen lang is wat moeijelijk te behandelen; nemen wij dus in plaats van water eene andere vloeistof, het kwikzilver, dat ruim 13½ malen zwaarder dan water is, dan kunnen wij onze buis even zoo vele malen korter nemen, en dan is dus eene lengte van ruim 8 palmen toereikend. Zulk eene buis, aan het eene einde gesloten, met kwik gevuld en dan op de bovenbeschrevene wijze omgekeerd en met de opening in een glas met kwik gedompeld, vertoont ons hetzelfde wat er met de 11 el lange met water gevulde buis zou geschieden. Wij zien daarin namelijk het kwikzilver dalen, totdat het, als wij door bijzondere maatregelen zorg gedragen hebben dat er niet met het kwik eenige lucht in de buis komt, op eene hoogte van omstreeks 76 Ned. duim boven de oppervlakte van het kwik in het glas staan blijft.
Ziedaar dus de de drukking, of zoo men wil het gewigt, de zwaarte van de lucht gemeten door een eenvoudig werktuig dat daarom barometer, zwaartemeter heet. Het is namelijk
