— 27 —
schilt slechts uiterlijk van den eersten, maar berust op hetzelfde beginsel. De buis is bij E gesloten, bij L open. De arm EHI is met kwik gevuld; houdt men de buis dus regtop, dan zakt het kwik in de verwijding bij E en rijst in die bij I, totdat het verschil in stand tusschen beide weder 76 duimen, of daaromtrent, bedraagt. In beide verwijdingen komt het kwik dus ongeveer halverwege, en de overblijvende ruimte in I en een gedeelte van de buis L is gevuld met eene zeer ligte vloeistof, gewoonlijk spiritus of zoogenaamden voorloop, die om de zigtbaarheid rood of blaauw is gekleurd. Wat zal er nu gebeuren als b.v. de drukking der lucht slechts een weinig vermindert, zoodat het kwik in E daardoor één streep lager gaat staan? Dan rijst dit evenveel in I, en drukt den daarop rustenden spiritus naar boven, maar de buis L, waarin die rijzing moet geschieden, is veel naauwer, tienmalen naauwer dikwijls dan de verwijding I waarin het kwik rijst; en om dus den spiritus, die door een streep rijzing van het kwik in die buis L wordt gestuwd, daarin te kunnen bergen, moet hij eene ruimte, nu niet van één, maar van tien strepen daarin beslaan. Ik heb dat getal tien hier slechts tot een voorbeeld genomen; men begrijpt dat niets gemakkelijker is, dan om de buis twintig en meermalen naauwer te maken, en dus de op- en nedergaande beweging van het kwik, bij veranderingen in de drukking der lucht, daardoor even zooveel malen vergroot op de schaal des controleurs zigtbaar te maken.
Om het "Wederglas" compleet te maken is er gewoonlijk bij F nog een Thermometer geplaatst. Ik geloof, zelfs voor den het minst met zulke zaken zich bezig houdenden lezer, te kunnen volstaan met te herinneren, dat die, zoo als zijn naam dit ook aanduidt, een warmtemeter is.
Eene beschouwing van zulk eenen thermometer,—daarbij in aanmerking nemende dat alle ligchamen, dus ook het kwik of de spiritus waarmede het buisje gevuld is, door verwarming zich uitzetten en door verkoeling inkrimpen,—zal ook wel voor ieder genoegzaam zijn om de inrigting daarvan zonder moeite te begrijpen. Het dekseltje Z wordt, zoo als bekend is, gebezigd om de buizen in den voet van het toestel te bedekken.
