— 273 —
dan stralen blaauw en geel in ons oog terug: de oppervlakte zou dus in deze beide kleuren zigtbaar moeten worden; maar de indrukken van beiden volgen elkander in zulk een ondenkbaar korten tijd, dat het ons schijnt, alsof beiden te gelijk worden teruggekaatst; wij zien ze dus vermengd; wij zien noch blaauw, noch geel maar eene andere kleur, die door beider zamensmelting ontstaat, en deze kleur is groen.
Wanneer het blaauw daarentegen wordt opgeslorpt, kaatst het rood en het geel terug, en wij zien de ineensmelting van rood en geel, namelijk oranje. Wordt geel opgeslorpt en rood en blaauw teruggekaatst, dan zien wij deze laatsten vereenigd en het voorwerp heeft eene violette kleur.
De drie genoemde hoofdkleuren, rood, geel en blaauw, kunnen dus eigenlijk tot twee kleuren worden teruggebragt, namelijk tot eene hoofdkleur en eene zamengestelde kleur, die door de schijnbare ineensmelting der beide overige hoofdkleuren ontstaat: rood en groen, blaauw en oranje, geel en violet.
Waarom is eene roode roos zoo prachtig, wanneer zij door groene bladeren is omringd? Van waar het welgevallen, waarmede het oog op die zamenvoeging van rood en groen rust? Omdat rood en groen met elkander alle kleuren vertegenwoordigen, omdat, hetgeen de roode roos als 't ware mist, door het groene blad wordt aangevuld, omdat het blad juist de kleur terugkaatst die door de roos wordt opgeslorpt. Met elkander brengen zij dus eene totaliteit van kleuren te weeg, een evenwigt, dat ons gevoel aangenaam aandoet, en met regt eene kleurenmelodie heeten mag.
Hetzelfde heeft plaats bij het viooltje (Viola tricolor) dat door zijn violet en geel eveneens een bevredigenden indruk doet ontstaan.
Rood noemen wij de "aanvullingskleur" van groen en omgekeerd, omdat, wanneer de eene wordt teruggekaatst, er slechts de andere aan ontbreekt om met haar vereenigd in ons oog denzelfden indruk te weeg te brengen, die door eene vereeniging van alle hoofdkleuren veroorzaakt en door het reine zonlicht voortgebragt wordt, namelijk wit. Ditzelfde geldt ook voor blaauw en oranje en voor geel en violet.
