zoo groot is als de beide andere kwabben te zamen; onder de regter kwab vindt men de galblaas met helder gele gal gevuld; de maag is klein, lang, van achteren rond; de wanden dik en van binnen sterk gerimpeld; de portier wordt gevolgd door 6 blinde aanhangselen, die vrij lang zijn, vooral de eerste regts; eene zwemblaas heeft hij niet. Het darmkanaal ligt spiraalsgewijze om de lever gewonden, is vrij wijd als twaalf vingerdarm, doch later sterk vernaauwd; de anus staat ver naar voren. De gedaante zijner schubben is ruitvormig met afgeronde hoeken; zij zijn geplaatst op rijen, die van de rugvin af schuins naar achteren en beneden loopen: elke rij heeft ongeveer 50 schubben en het getal der rijen is meestal ruim 80.
Van boven is de pieterman bruin, van onderen wit, en langs de zijde loopt eene donker paarsche lijn; doch, wat dezen visch zekerlijk tot een der fraaist geteekenden maakt, is eene rij geelachtige strepen, afgewisseld met helder blaauwe vlekken op het bruin der zijden, en ligtbruine vlammen op het wit der buikwanden. Zijne tweede rugvin loopt van het schouderblad af tot de staart, en kan willekeurig worden opgezet en nedergelegd, of liever verborgen in eene daarvoor bestemde groeve op den rug; de beide buikvinnen bevinden zich voor de borstvinnen en worden daarom in dit geval keelvinnen genoemd; de aarsvin is zonder stekel, en hierdoor onderscheidt zich de pieterman van andere familiën derzelfde orde.
Doch waarvan wij tot heden gezwegen hebben en dat toch eene bijzondere vermelding waard is, is de eerste rugvin. Deze vin is dat wapen, 't welk den pieterman reeds in de grijze oudheid zoo berucht en gevreesd maakte; en dat nog heden ten dage en wel met regt zoo gevreesd wordt, dat de visschers oogenblikkelijk die vin aan den pieterman ontnemen; dat zij huiverig zijn hunne hand te steken in botnetten b.v. waarin een pieterman verdwaald kan zijn geraakt; dat in Frankrijk de policie er op toeziet dat er geen pieterman met zijne eerste rugvin ter markt komt; dat in Spanje de visscher, die het wegnemen dier vin verzuimt, zelfs beboet wordt. En geen wonder ook! Doch laat ons, voor wij de gevolgen van den steek beschrijven, den stekel zelven beschouwen. De eerste rugvin nu bestaat uit 6 harde, scherpe, doorschijnende stekels, die onderling
