Pagina:Album der Natuur 1856 en 1857.djvu/870

Deze pagina is proefgelezen
54
ALBUM DER NATUUR.

kan gesmolten worden, deed slechts 40 tot 50 gr. rhodium smelten. Chapuis heeft een alliage van rhodium en platina daargesteld, waaruit smeltkroesen en andere vaten voor chemisch gebruik kunnen vervaardigd worden, die de merkwaardige eigenschap bezitten van niet door koningswater aangetast te worden. Iridium is van alle de onderzochte metalen het moeijelijkst smeltbaar. Ter naauwernood kunnen 10 gr. daarvan gesmolten worden in denzelfden tijd, die vereischt wordt om 100 tot 150 gr. platina tot smelting te brengen. Na de smelting is het nog broos ofschoon het onder den hamer iets kan worden afgeplat. Het geeft volstrekt geen teeken van vlugtigheid (Compt. rendus XLIV, p. 1101).

Hg.
 

Nog een elektrische slinger.—In het opstelletje over elektrische uurwerken, door mij in de vorige aflevering van het album geplaatst, heb ik geene melding kunnen maken van de hiernevens afgebeelde inrigting; omdat de ruimte voor dat opstel te beperkt was, dan dat ik een deel daarvan zou hebben mogen besteden aan hetgeen niet voornamelijk bestemd is om bij een uurwerk te worden gebezigd, al kwam het in beginsel ook daarmede overeen.

Alle verschillende inrigtingen der door elektromagneten gedreven slingers zijn onderling daarin gelijk, dat de werking der eersten aan de laatsten een impuls geeft in ééne bepaalde rigting, althans in één met het geheele werktuig vast verbonden vlak. Ik aarzel dus niet te vooronderstellen, dat allen, die deze verschillende inrigtingen met oplettendheid hadden nagegaan, even als ik met eenige verwondering ten tijde der Parijsche tentoonstelling zullen vernomen hebben, dat aldaar door den beroemden foucault een slinger was geplaatst, die door electromagnetische werking in voortdurende beweging werd gehouden en die bestemd was om het door dien geleerde eerst aangewezen verschijnsel te vertoonen van de schijnbare omwenteling van het slingervlak door de dagelijksche beweging der aarde. De Cosmos gaf spoedig eene, hoewel onvolledige, verklaring van het daarbij gevolgde beginsel. Op uitnoodiging van den heer directeur van Teylers Museum alhier ondernam ik om naar deze onvolledige gegevens een werktuig van dien aard zamen te stellen, en na eenige voorloopige proefnemingen bragt ik de hiernevens afgebeelde inrigting tot stand die, wat regelmatige en onafgebroken werking aangaat, volkomen aan het doel beantwoordt.

In eene glazen klok, van omstreeks 5 palmen hoog en twee palmen