Pagina:Album der Natuur 1856 en 1857.djvu/872

Deze pagina is proefgelezen

56

gemelden houten voet is vastgeschroefd. Om den houten koker is in vijf of zes lagen een met zijde geisoleerd koperdraad gevonden. Het eene uiteinde van dezen draad is verbonden aan de verbindingschroef, ter regterzijde op den voet van het werktuig geplaatst; het andere uiteinde is tot eene, in de figuur zigtbare, spiraal gewonden en eindelijk vast gemaakt aan het ondereind van de ijzeren staaf. Van het stiftje daaronder voert een geleiddraad naar de verbindingschroef, links op den voet. Als nu het apparaat door deze schroeven met eene kleine galvanische batterij in verbinding is gebragt, dan zal de stroom daarvan, zoolang de beide platina oppervlakten van de staaf en de stift met elkaar in aanraking zijn, om den houten koker en dus om de ijzeren staaf gaan en deze magnetisch maken. Brengt men nu den ijzeren bol in slingeringen, dan geschiedt het volgende. Die bol wordt door den elektromagneet aangetrokken en trekt dezen aan, en wel des te sterker naar mate bij de beweging des eersten de afstand tusschen beide geringer wordt. Is de bol juist boven den elektromagneet aangekomen, dan werkt die aantrekking in vertikale rigting en is sterk genoeg om de staaf op te ligten en dus de geleiding te verbreken; waardoor hij zijne kracht verliest, weder daalt, de geleiding herstelt en dus weder magnetisch wordt. Het moment van inertie van staaf, hefboompjes en gewigtjes is evenwel groot genoeg om voor deze beweging een merkbaren tijd noodig te maken; zoodat de ijzeren bol, vóór dat de staaf hare magneetkracht terug heeft ontvangen, deze ver genoeg is voorbijgegaan om daardoor in zijne beweging niet merkelijk te worden gehinderd. Bij zijnen terugkeer wordt hij op nieuws aangetrokken, ligt de staaf weder op, enz,, en door die steeds zijnen gang versnellende aantrekkingen wordt hij in voortdurende beweging gehouden. Daar die aantrekking in alle rigtingen rondom de staaf even sterk is, kan de bol slingeren in elk vlak, en dus zal de schijnbare afwijking van zijn slingervlak op den verdeelden cirkel, die de staaf omringt, zigtbaar moeten worden.

Eenigen tijd nadat deze toestel afgewerkt was, gat de fransche Illustration eene teekening van de inrigting van foucault, zooals die op de tentoonstelling aanwezig was. Het bleek mij hieruit, dat, ik zonder het te weten, haar aanmerkelijk had vereenvoudigd. Foucault bezigt twee elektromagneten, naar het mij voorkomt alleen met het doel om den tijd tusschen de verbreking en weder aanhechting van den stroom te verlengen. Bij zijnen vele ellen langen en dus zeer langzaam bewogenen slinger was natuurlijk eene grootere tijdruimte eene behoefte; ik geloof echter, dat deze, al wilde