Pagina:Album der Natuur 1858 en 1859.djvu/1005

Deze pagina is proefgelezen
85
WETENSCHAPPELIJK BIJBLAD.

Zie hier nog eenige andere uitkomsten:

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Lengte_der_snede.
Een stuk staal van krupp, afkomstig van een klomp, waaruit een korte ligte 12ponder is gedraaid
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6,50_streep.
Op dit stalen kanon, op het mondvlak
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7,50_streep
Op het buitenvlak der tappen
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7,68_streep
De gesmeede klomp was dus uitwendig harder dan inwendig.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Op een stuk geplet lood, lengte der snede
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
13,00_streep

Op een bronzen kanon, waarvan het alliage was 11,79 tin 0,69 lood op 100 d. koper 7,85 str.
Op een bronzen kanon, waarvan het alliage was 11,56 tin 0,68 lood op 100 d. koper 8,70 str.

Het zij mij bij deze gelegenheid vergund te vragen, of het denkbeeld zelf van hardheid niet vrij onbestemd is. Het komt mij namelijk voor; dat er meer onderscheid moet gemaakt worden tusschen den wederstand legen insnijden of indringen en tegen indrukken of inbuigen. De proefhamer en de toestel van C. en .J. zullen bijvb. op gebakken steen een dieperen indruk kunnen maken dan op sommige houtsoorten en toch zullen deze laatste onder een druk, aangebragt op een eenigzins aanzienlijk gedeelte van het oppervlak, meer ingedrukt worden dan steen; welke van beide stoffen is nu de hardste? Hardheid schijnt meer het uitwendige oppervlak te bedoelen, en in dien zin is dan de bekende proef van tegen elkander krassen of ritsen niet oneigenaardig gekozen om de hardheid te beoordeelen. Maar de snelheid der beweging heeft hier een grooteren invloed; met zacht ijzer kan men bij snel rondwentelende schijven veel hardere metalen insnijden. Bovendien hoe diep mogen de krassen gaan, want bij glas en gegoten ijzer is somtijds een klein begin van een barstje toereikend om eene scheur diep in het inwendige te doen ontstaan. Bedoelt men door hardheid vooral den toestand van het buitenste oppervlak, dan vooral schijnt de proefhamer te verkiezen, want de indringing van den breeden beitel is nimmer zeer diep, en de insnede ontstaat zoo snel, dat de geheele uitwerking meer gelocaliseerd wordt dan bij den toestel van C. en J. Bij dezen laatsten zijn sommige metaalklompen onder de proef doorgebroken; dit bewijst, dunkt ons, dat zij niet groot genoeg waren, om tegen den langzaam werkenden druk bestand te zijn waarschijnlijk bogen zij dus door en braken; met den proefhamer zou dit laatste welligt niet zijn geschied.

Het is ook nog te onderzoeken, welk verband er bestaat tusschen het uitslijten van tappannen bijvb. en de hardheid.

De nadeelen, die nog aan den proefhamer verbonden zijn, bestaan in het vormen van onregelmatige indrukken in zeer brosse metalen, zoo als bij de proef 3a het geval was; en in het opspringen na den val, waardoor de snede onzeker wordt. Het eerste bezwaar zou men kunnen voorkomen door den nok n verplaatsbaar te maken en daardoor de valhoogte te verminderen; doch de