Pagina:Album der Natuur 1861.djvu/123

Deze pagina is proefgelezen
101
HET KEUKENZOUT.

werpen die meren elk jaar verbazende hoeveelheden soda af, die derhalve op den bodem schijnen uitgeloogd te worden. Bij langzame verdamping geven zij slechts keukenzout, bij snellere een mengsel van keukenzout en koolzure soda. Welk eene massa zoutwater er eindelijk in Australië ligt, wordt door de aanhoudende ontdekkingsreizen in die oorden geleerd. Ja men zal veilig mogen stellen, dat niet ééne aardstreek van dat natuurprodukt is beroofd.

 

IV. Wij zijn genaderd tot de behandeling van ons laatste, uitvoerigste, gewigtigste en misschien aangenaamste gedeelte; de wijze namelijk, waarop men het zout als 't ware oogst.

Ik zal dus moeten beschrijven, hoe men het zout uit den schoot der aarde als kristal te voorschijn roept, of het tot den vasten toestand uit den opgelosten staat, waarin het zich in het zeewater of de zoutwaterbronnen bevindt, terugbrengt. Men wint het zout op drie verschillende wijzen en wel:

1°. uit zoutwaterbronnen;

2°. uit het zeewater en

3°. als rots- of klipzout, dat men volgens de regelen van den bergbouw bearbeidt.

De natuurlijke zoutwaterbronnen, die zich, zooals gezegd is, zoo vaak boven de aardoppervlakte vertoonen, zijn bijna nimmer sterk genoeg met zout bezwangerd om haar water dadelijk, zooals het daar ligt, door verwarming te doen verdampen, opdat dan daaruit het zout zou kristalliseren. Die verdamping zou te veel brandstof en dus te veel onderhoudskosten vorderen. Daarom maakt men dan ook dat water rijker zouthoudend; dit doet men:

1°. door de bron op haren weg rijker te maken;

2°. door graderen.

De eerste wijze bestaat daarin, dat men de te zwakke oplossing over steenzoutlagen voert, en haar zich daar laat verzadigen. Deze handelwijze kan derhalve slechts in die streken worden aangewend, waar men in de nabijheid der waterbron een boorgat tot in de zoutlaag heeft doorgevoerd, hetzij met het doel om te weten, hoe diep deze ligt, hetzij om eene rijkere bron te doen opborrelen. Mislukt