Pagina:Album der Natuur 1861.djvu/44

Deze pagina is proefgelezen
22
HET NUT DER PALMEN VOOR DE MENSCHELIJKE HUISHOUDING.

Maar, zal misschien een ongeduldige lezer vragen, ontvangen wij ook niet iets te drinken? Vóór de soep geef ik eenige Ceylonsche arak, uit de kokosnoot bereid, vervolgens wijnen van Arenga, Attalea, Bactris, Cocos, Mauritia, als ook »toddy", almede een geestrijke drank, van Borassus, Caryotis, Cocos, Nipa en Phoenix, deels gewonnen uit de vruchten, deels uit het sap van den stam. Om een mogelijken roes te voorkomen, zal het goed zijn wat verkoelende »ahsai-i", eene blaauwe melk, geperst uit de vruchten van Euterpe, na te drinken. Maar nu zeg ik ook: wel bekome u de maaltijd!

Om al deze geregten te kunnen koken, leveren de palmen niet alleen het brandhout, maar ook de middelen om vuur te maken er bij. De harde en zachte houtsoorten worden door wrijving van opzettelijk daartoe gesneden stukjes in brand gestoken en de vezelen van de bladeren van Arenga dienen daarbij als tonder. Deze en de met salpeter toebereide bast van Chamaerops Ritch., zijn bij de Chinezen de gewone stoffen om vuur aan te steken.

Voor de keuken moet ik nog opmerken, dat Nipa en Cocos azijn, Phoenix en Jubaea stroop (bij Jubaea uit den stam zweetende), Arenga, Borassus, Caryotis en anderen zeer bruikbare suiker (de Japparine) leveren.

Wij zullen de geneesmiddelen, die de familie der palmen welligt oplevert, maar waarvan in onze apotheken alleen het zoogenaamde «drakenbloed" (van Calamus draco) bekend is, daarlaten en overgaan tot de bouwstof voor woningen, die de palmen schenken. In dit opzigt zijn de palmen almede hoogst gewigtig, altijd in de vooronderstelling, dat men zijne wenschen inrigt naar de behoeften van een tropisch gewest en zijne verwachtingen niet al te hoog spant. Bijna alle geslachten geven in hunne bladeren het voortreffelijkste materiaal tot het dekken van daken, ofschoon de bladeren van Manicaria daartoe wel de gezochtste zijn. Van Licuala bouwt men geheele hutten, daar men de bladeren tot dak, de bladribben tot matten en tot gordijnachtige tusschen wanden, de stammen tot het bouwen der hut zelve bezigt. Het hout der meeste palmen is tot bouwhout zeer bruikbaar en gedeeltelijk, zooals dat van Guilielma, zoo hard, dat de bijlen er tegen stuk springen. Ter omtuining van veeperken worden gewoonlijk