WETENSCHAPPELIJK BIJBLAD.
Versnelling van de beweging eener komeet.—Tot hiertoe was het alleen de komeet van encke, waarvan bewezen is, dat hare beweging zich versnelt en die aldus niet volkomen voldoet aan de eenvoudige wetten der zwaartekracht, zoodat vele sterrekundigen daarin een bewijs hebben gevonden voor den weerstand van den ether, die de ruimte vult. Axel moeller (Astronom. Nachr., No. 1259 en 1295) heeft thans daaraan een tweede voorbeeld toegevoegd. Hij heeft namelijk aangetoond, dat de waarnemingen der komeet van faye, van 1843 en 1844, 1851 en 1858, zich onmogelijk laten verklaren, zonder eenen dergelijken invloed aan te nemen, als de komeet van encke ondervindt. Eene uitvoerige berekening heeft hem geleerd, dat, zonder dien invloed, de som van de vierkanten der waarnemingsfouten niet minder dan 1737323' bedraagt, terwijl deze tot 869' daalt, wanneer men de hypothese van den weerstand des ethers in de rekening opneemt.
Faye, van deze uitkomsten in de Fransche akademie verslag gevende (Compt. rendus, LII, p. 370), meent echter daarin een nieuw bewijs te zien voor zijne stelling, dat de zon niet alleen eene aantrekkende, maar ook eene afstootende kracht uitoefent.
Wij laten het aan de sterrekundigen van beroep over te beslissen, welke der beide hypothesen het meeste vertrouwen verdient.
Fabriekmatige bereiding van zuurstof.—Deze is mogelijk gemaakt door de ontdekking van deville en debray, dat zwavelzuur op de volgende wijze bij de roodgloeihitte in zuurstof en zwaveligzuur kan gescheiden worden. Men laat zwavelzuur door eene slangvormige buis vloeijen in eene tot roodgloeijing verhitte, met platinablaadjes (of in het groot met stukjes tigchelsteen) gevulde retort of door eene met platinaspons gevulde slangbuis van platina. De uitstroomende gassen worden, ter verdigting van het water, geleid door eene koelhuis en vervolgens door een waschtoestel, met water of eene oplossing van een alkali gevuld om het zwaveligzuur te verwijderen, waarna het zuivere zuurstofgas in eenen gazometer wordt opgevangen. (Compt rendus, LI, p. 822.)
