genoemd, kan op rekening worden gesteld van afrigting door den mensch. En hierin, in zijne leerzaamheid, wordt hij door geen ander dier, zelfs niet door den hond overtroffen. Immers hij heeft dit buitengewoons, dat hij eene inderdaad bewonderenswaardige mate van toepassing van het eens geleerde kan verkrijgen. Het schijnt zelfs, zegt tennent, dat hij dikwijls het "doel" begrijpt van den arbeid, dien men van hem begeert, en dat hij soms »uit eigen beweging" en zonder vooraf verkregen wenken handelt. Vele schrijvers brengen daarvoor een tal van bewijzen bij. Ik behoef onder dezen voorzeker slechts in het voorbijgaan te herinneren aan het reeds algemeen bekende voorbeeld van den Bengaalschen oorlogs-olifant, — die de zware raderen opligtte van een artillerie-voertuig of affuit, die, zonder deze voorzorg, eenen gestruikelden kanonnier zouden hebben overreden. Niet minder eenparig is het getuigenis over de bekwaamheden van de werk-olifanten, en vele ooggetuigen stonden verbaasd over de »mathematische" juistheid van hunnen arbeid, welke die der inlandsche werklieden soms overtreft (?), en over de bedaardheid en het overleg, waarmede zij begaafd zijn. Een viertal minder algemeen bekende voorbeelden moge deze eigenschappen nader toelichten:
Zoo berigt leon de wailly, van twee Ceylonesche gouvernementswerk-olifanten, die bij den eonstructiewinkel in de nabijheid van Colombo bezig waren met het opstapelen van zwaar timmerhout. "Ce que j'en ai vu, — getuigt deze reiziger van den nieuweren tijd over hen, — a changé mon étonnement en une sorte de respect et d'admiration." Niet alleen toch viel hem daarbij hunne gepaste zamenwerking tot één doel in het oog, maar ook de wijze, waarop zij zich het werk verligtten. Toen namelijk de stapel hun wat hoog werd, plaatsten zij twee der langste balken daartegen in eene schuinsche rigting, en stuwden nu met vereenigde krachten de nog overige blokken langs dit hellende vlak naar boven! "Ce ne fut pas la partie la moins amusante de la scène, — voegt d.w. er bij, — que l'examen soigneux qui fut fait de la pile par un de ces éléphants, à chaque bloe qui était posé, pour's'assurer sil était bien de niveau avec le reste!'
