Tweede Jaargang No. 29.
Zaterdag 21 Juli 1894.
ARCHITECTURA.
NISCHE
Orgaan van het Genootschap Architectura et Amicitia
TECHNISCH GEDEELTE.
Advertentien in dit blad kosten van 1-5 regels 60 cents, iedere regel meer 10 cents. Groote letters naar plaatsruimte. Driemaal plaatsing wordt slechts tweemaal berekend. VERSCHIJNT ZATERDAGS. Uitgevers J. VAN DER ENDT & ZOON. MAASSLUIS. Alle advertentien in ARCHITECTURA opgenomen worden gratis geplaatst in DE AMBACHTSMAN, Vak- blad voor Timmerlieden, Metselaars, Machinisten, Smeder, Ververs, enz. J. A. VAN DER KLOES, REDACTEUR. AMBACHTSONDERWIJS. Ik weet niet in hoever het bij het meerendeel mijner lezers instemming vindt, dat ik uit de mij toegezonden jaarverslagen van Ambachtsscholen telkens vrij uitvoerige uittreksels in dit blad opneem. Mij komen zij voor niet bepaald onder- houdende lectuur te zijn, maar zij geven met elkaar een beeld van den stand van een tak van onderwijs, die, in vergelijking met hetgeen voor het onderwijs der hoogere standen gedaan wordt, nog altijd stiefmoederlijk is bedeeld. En daar elk jaarverslag getuigenis aflegt van het nut van de ambachtsscholen voor en de toenemende waardeering ervan door de betrokken klassen der maatschappij, meen ik goed te handelen door, zoover de ruimte in dit blad toelaat, mede te werken aan het openbaar maken dezer verslagen. Voor enkele weken reeds gewerd mij het eerste jaar- verslag van de op 19 Juli 1893 geopende Ambachtschool van Alkmaar en omstreken. Niettegenstaande de school eerst sedert korten tijd in werking is en er alzoo van resultaten van het aldaar gegeven onderricht nog geen sprake kan zijn, bleek toch reeds herhaaldelijk, vooral van de zijde der arbeidende klasse, dat deze inrichting geheel beantwoordt aan de wenschen en behoeften van den ambachts- stand en zich eene gunstige reputatie onder de bevolking van het noordelijk gedeelte van Noordholland heeft verworven. Als bewijs daarvan mag worden aangevoerd, dat meermalen belangstellenden uit Alkmaar en omliggende gemeenten, waar- onder vele ouders van aanstaande leerlingen, met groote vol- doening de school bezochten en vooral dat 57 knapen zich in Maart 1.1. aanmeldden om als nieuwe leerlingen der school te worden toegelaten, waarvan na afgelegd examen 48 werden aangenomen. Één der leerlingen, die in het eerste leerjaar het onderwijs had gevolgd, verliet bij den aanvang van het tweede leerjaar de school. Dientengevolge ving het tweede leer- jaar in April 1894 aan met 96 leerlingen, die naar de door hen beoefende ambachten zijn ingedeeld, als volgt: le klasse 2e klasse timmerlieden smeden meubelmakers schilders totaal 19 16 8 6 48 totaal 19 38 15 31 7 15 6 12 48 96 Van deze 96 leerlingen zijn er 34, wier ouders buiten Alkmaar woonachtig zijn, als: Hensbroek, Egmondbinnen, 1 Zuidscharw., 5 uit Bergen, 2 uit St. Pankras, 1 uit Schoorl, " 4 Koedijk, " " 4 "Heerhugow., 2 " " 1 Schagen, 11 3 Oudorp, 2 " Z. en N.-Scherm., 11 1 Otterbeek, " Heiloo, " Zijpe, " en 1 uit Almenum (prov. Friesland). 1 Castricum, Deze groote toevloed van leerlingen levert wel het bewijs van den goeden naam der school, doch doet tevens een zeer ernstig bezwaar ontstaan. Bij het oprichten der Vereeniging toch werd berekend, dat de school, zelfs bij het meeste succes, door ten hoogste 100 leerlingen zou worden bezocht. Thans is dat maximum reeds nagenoeg bereikt, niettegenstaande het 3e leerjaar van den driejarigen cursus nog moet aanvangen. Zoowel bij het stichten van het gebouw, waarin de school is gevestigd, als bij het berekenen van de vermoedelijke kosten en in verband daarmede van de bedragen der te verleenen subsidiën, werd gemeld maximum van 100 leer- lingen als maatstaf voor de benoodigde ruimte en de ver- eischte geldmiddelen genomen. Nu de school ook het vertrouwen der arbeidende klasse in de buitengemeenten heeft gewonnen en gebleken is, dat de inwoners uit zelfs ver buiten Alkmaar gelegen gemeenten zich vele opofferingen getroosten om hunne zonen in staat te stellen het ambachtsonderwijs te genieten, mag wor- den aangenomen, dat het getal der leerlingen in April 1895 met p. m. 50 zal toenemen, en tevens, dat met het oog op de uitbreiding der middelen van verkeer tusschen Alkmaar en de meeste in Holland's Noorderkwartier gelegen plaatsen (stoomtram Alkmaar-Purmerend, lokaalspoorweg Alkmaar- Hoorn), de toevloed van leerlingen uit de buitengemeenten eerder zal vermeerderen dan verminderen. Er behooren dus maatregelen te worden genomen tot uit- breiding van lokaliteit en onderwijzend personeel en tot vermeerdering der inkomsten, opdat bij den aanvang van het 3e leerjaar in April 1895 nieuwe leerlingen toegelaten en behoorlijk onderwezen kunnen worden. Voor meer dan 100 leerlingen toch is in het schoolgebouw geene plaats en zijn de onderwijskrachten niet voldoende. Uitbreiding van lokaliteit met eene smids- en eene tim- merwerkplaats, alsmede vermeerdering van het onderwijzend personeel met een leeraar in het lijn- en vakteekenen, een smids- en timmermansbaas zijn dringend nood- zakelijk, wil de school aan haar doel kunnen beantwoorden en niet in haar derde levensjaar te gronde gaan. Ingevolge de in de ledenvergadering van 29 Maart 11. verleende machtiging is het Bestuur dan ook reeds werkzaam om terrein voor de uitbreiding van lokaliteit en vermeer- dering van inkomsten ter aanstelling van nieuwe onderwij- zers te bekomen en er tevens op bedacht den werkkring der Vereeniging te vergrooten. Die uitbreiding van den werkkring kan geschieden door aan de school onderwijs te doen geven in het machinebank- werken en in de eerste beginselen der werktuigkunde, waardoor aan de leerlingen, die den driejarigen cursus met gunstigen nitslag hebben afgeloopen, de gelegenheid kan worden geopend:
