ijzer. Proeven, door hem genomen, gelukten uitstekend, en geen wonder is het dat de ingenieurs er dadelijk op uit waren, het systeem op uitgebreide schaal toe te passen.
In vele groote plaatsen van frankrijk, duitschland e. a verrezen al spoedig fabrieken en ook in amsterdam werd in 1890 een begin gemaakt met de vervaardiging van dit cementijzer.
De samenstelling is zeer eenvoudig. Voorop staat echter dat ijzer en cement, evenals alle deugdelijke materialen een degelijke behandeling eischen.
Cementijzer wordt samengesteld uit een netwerk van ijzer, waar omheen cementbeton gegoten wordt hetgeen met het ijzer een volkomen homogene massa wordt. IJzer is door cement geheel voor roest gevrijwaard en behoeft dus vooraf hoegenaamd geene bewerking te ondergaan.
Omtrent den weerstand van cementijzerwerken tegen belasting, waterdichtheid en brandvrijheid werden verschillende, op groote schaal genomen proeven medegedeeld die de deugdelijkheid van het materiaal hebben bewezen. Ook werden verschillende gebouwen genoemd waarin of waarbij meer of minder belangrijke gedeelten van cementijzer zijn vervaardigd. De spreker betoogt, dat het systeem-Monier alleszins de aandacht van bouwkundigen verdient en wijdt tenslotte een enkel woord van lof aan den uitvinder.
Door de volgende diseussiën worden de mededeelingen van den inleider nog aanmerkelijk aangevuld.
De heer crollaer maakt o. a. de opmerking, dat het systeem, hoe goed en doelmatig ook voor kleine constructiën, nochtans voor groote werken niet met succes is toe te passen. Voor kleine werken is het goed omdat door de bekleeding met cement aan het ijzer een grooter weerstandsvermogen wordt gegeven. IJzer werkt echter steeds en kan daarom niet in groote afmetingen met cement verbonden worden omdat dan het werken wordt tegengegaan. Verder vraagt deze spreker: van welke samenstelling moet de cementbeton zijn, en is die altijd gelijk? en wordt gewezen op de groote moeilijkheid van cementwerken. Een groot betongewelf b.v. moet bij gedeelten worden gemaakt, met kleine tusschenruimten, welke eerst na de versteening dier gedeelten worden aangevuld. Cement toch, werkt in de lengte, niet in de breedte. Wilde men dus een groot gewelf van cementbeton vervaardigen dan kan ’t systeem monier niet toegepast worden, daar door de aanwezigheid van het ijzer, de werking van de cement niet naar haren eisch kan plaats hebben.
De heer crollaer, die van cementwerken bizonder veel studie gemaakt heeft, wordt uitgenoodigd in een volgende vergadering zijne conclusiën nader toe te lichten, waaraan gaarne voldaan zal worden.
Na nog medegedeeld te hebben dat het vervolg kunstbeschouwing over „Dessins inédits de Viollet le Duc” tot een volgenden avond is uitgesteld, sluit de voorz. met een woord van dank aan den Heer van den berg, de vergadering.
De vereeniging de Ambachtschool te arnhem heeft een proeve genomen om het metselvak onder de leervakken aan haar school op te nemen. Zij stelde bij de inschrijving van leerlingen voor het a.s. jaar, beginnende 1 April, de gelegenheid open doch heeft weinig succes met haar pogen.
Waar nl. voor de verschillende andere vakken niet minder dan 115 leerlingen zich aanmeldden, boden voor het metselvak slechts 2 leerlingen zich aan.
| VERGADERING DER VEREENIGING BOUWKUNDE EN NIJVERHEID TE HARLINGEN. | op vrijdag 26 februari j.l. |
De voorzitter opent de vergadering, waarbij hij ter herinnering aan de leden mededeelt het besluit in eene voorgaande samenkomst genomen, als waar het bestuur werd uitgenoodigd eventueele voorstellen te doen, naar aanleiding der vraag: „Wat kan er te dezer plaatse gedaan worden tot verbetering in de opleiding van den handwerksman?” Hij wenscht over de noodzakelijkheid van dit punt niet verder uit tc weiden, en hij acht al de aanwezigen hiervan genoegzaam doordrongen. Waar toch naar den geest van dezen tijd zoozeer geijverd wordt voor een maximum arbeidsdag en een minimum loonstandaard, wat naar z. i. niets anders zal uitwerken dan de minder goede werklieden tegenover de best bekwame in bescherming te nemen, daar is het wenschelijk, hen die daartoe wilskracht toonen de gelegenheid te geven, zich tot een goed handwerksman te bekwamen.
Het bestuur heeft daartoe een reglement ontworpen, bestaande uit een twaalftal artikelen, hetwelk in hoofdzaak hierop neerkomt, dat de aankomende ambachtsman in de werkplaats zijne opleiding ontvangt en op bepaalde leeftijden een getuigschrift enz. kan bekomen als leerling, gezel en meester in het vak zijner keuze, hetgeen zal blijken uit een te vervaardigen proefstuk voor een daartoe te benoemen speciale vakcommissie. Evenwel zullen zij die zich onder leiding der vereeniging stellen een bewijs moeten overleggen dat zij met vrucht de lagere school hebben doorloopen, en zullen zij bovendien verplicht zijn de plaatselijke instellingen van onderwijs aan de Burgeravondschool en Ambachtsteekenschool te volgen. Dit reglement werd artikelsgewijze behandeld en met eenige kleine wijzigingen met algemeene stemmen aangenomen, en zal worden ingevoerd, wanneer de Vereeniging genoegzame financieele steun zal zijn toegezegd, en medewerking van de verschillende patroons is te verwachten.
Hierna werden onder de leden eenige overcomplete tijdschriften verkocht, waarna de vergadering werd gesloten.
— Door de inrichters van de Keuze-tentoonstelling van Ned. moderne Kunstnijverheid, welke in de maand maart te leiden, in de Harteveldzaal van het stedelijk museum wordt gehouden, wordt deze week eene circulaire rondgezonden waarin het doel van deze tentoonstelling wordt uiteengezet in verband met eenige beschouwingen over den toestand en de ontwikkeling van het kunsthandwerk hier te lande. „Wanneer we eens nagaan,” aldus de stellers, „welke richtingen de versieringskunst in deze eeuw heeft ingeslagen, komen wij tot een niet streelend resultaat,” achtereenvolgens wordt aangetoond dat na de Style Empire geen richting is voor den dag gekomen die op oorspronkelijkheid kan bogen, de Grieksche en Romeinsche stijlen en de Gothiek zijn nagevolgd. Maar den navolgers ontbrak het hooge piëteitsgevoel dat den eenvoudigen bouwmeester het scheppen der werken mogelijk maakte. Renaissance en Rococo zijn daarna gevolgd. „Wij kunnen boeken vol schrijven over stijlen van vroeger, maar de stijl van onze eeuw zou nog geen bladzijde kunnen vullen.
Verandering is gekomen.
Mannen traden op wier fijn ontwikkeld gevoel zich niet kon vereenigen met hetgeen, waarmede men zich tot dien tijd had tevreden gesteld; zij hebben het niet bij woorden gelaten maar door daden het woord van morris: „De handwerker moet kunstenaar, de kunstenaar moet handwerker worden,” in waarheid verwezenlijkt, door daden aangetoond dat hetgeen zij dachten geen, illuzies waren.
„Wij hopen ook dat deze tentoonstelling moge bijdragen tot het meer bekend maken van wat de Moderne Nederlandsche Kunstnijverheid in haar jeugd heeft gemaakt.
De inrichters dezer tentoonstelling zijn de heeren: will. c. brouwer, j. a. loeber jr. en c. w. h. verster.
— De Gemeenteraad van nijmegen besloot op verzoek van den particulieren arbeidsraad in het vervolg in de bestekken van gemeentewerken optemen de bepaling, dat de aannemer verplicht is zijne werklieden te verzekeren tegen invaliditeit en ongelukken.
— De plannen der veelbesproken restauratie van het kerkgebouw te ter aa, zijn thans zoover gevorderd, dat de teekeningen gereed zijn. Een paar Engelsche heeren zijn ter plaatse bezig opmetingen te verrichten.
— H. M. de Koningin-Regentes heeft den minister van Binnenlandsche Zaken gemachtigd, den heer Bredius te berichten, dat zijn verzoek om ontslag „buiten beschikking blijft.”
— In een druk bezochte vergadering van de vereeniging voor Fabrieks- en Handswerksnijverheid op 1 maart gehouden in een der bovenzalen van Krasnapolsky hield de Heer v. d. wal bahl eene zeer interessante en uitgebreide lezing over Djatti-hout.
— Voor een der winkelramen bij de firma erven doreno aan het rokin te amsterdam stond deze week geëxposeerd een spiegeltje vervaardigd door den Heer theo. molkenboer. Dit lijsje evenals de beide anderen die daar indertijd te zien waren, vervaardigd van tot ornament uitgesneden en gekleurd hout waarvan de verdiepingen zijn ingevuld met een wit pâte (ten onrechte inlegwerk genoemd) munt boven beide anderen uit door eenvoudige zuiverheid van versiering en goede verhouding van het geheel.
- ↑ Deze rubriek is uitsluitend opengesteld voor leden van A. et A. en abonné’s op dit blad.
