Pagina:Baumhauer1848WijLevenindeNatuur.djvu/27

Deze pagina is gevalideerd

— 23 —

door in staat gesteld hebben om natuurverschijnselen te kunnen waarnemen, trachten wij de oorzaak dezer verschijnselen op te sporen; wij brengen de stoffen, die onze opmerkzaamheid hebben tot zich getrokken, onder verschillende omstandigheden, en nemen oplettend waar of onder alle toestanden hetzelfde gebeurt. Wij vereenigen de overeenkomende gevallen, terwijl de afwijkende vooreerst als uitzonderingen tot een later onderzoek worden weggelegd; deze overeenkomst leidt ons tot het vinden eener oorzaak, wier gegrondheid wij op nieuw aan andere stoffen, die wij aan verschillende inwerkingen blootstellen, toetsen; dat toetsen noemen wij proefneming. Eerst nadat wij tot zekerheid zijn gekomen dat de meeste proefnemingen tot het aannemen van deze ééne oorzaak leiden, geven wij aan deze den naam van natuurwet, doch hechten aan haar nog geene volle waarde, eer wij de straks genoemde uitzonderingen door de ons reeds bekende natuurwetten of door dezer gemeen-