herstel van burgerlijke vrijheid met eene wezenlijke zedelijke oprichting van het volk gepaard gaan. Naast de rechten, die men inroept, vergete men niet de plichten, die men heeft te vervullen, allereerst die jegens God, den »Gever de Victorie," zooals de oude Oranjehelden plachten te zeggen.
Men jubele niet slechts zoo er zegepraal is, maar men doe als Pisani en keere in tot zich zelven, en onderzoeke de eigen consciëntie, eer men zich aan den bedwelmenden roes der triomfen overgeeft.
Daar is geen beter middel en geen meer zuiver tevens, om de waarachtige vrijheid van een volk te verzekeren en te bevestigen, dan dat ieder individu zich vrijmake van den slavenketen der zelfzucht en der zonde, en zich begeve onder het juk van Christus, dat volkomen vrijmaakt. Ziedaar eene vrijheid, die kan worden nagejaagd zonderdat er loslating van booze hartstochten of de inmenging van zinnelijkheid en eigenbaat op zal volgen. Dat het koninkrijk Gods kome in de harten der burgeren van het nieuwe koninkrijk van Italië, dat zal de verschillende landschappen vaster aan elkander hechten en meer blijvende grondslagen schenken aan de ware eenheid van Italië dan Italiaansche bond- of vorstencongressen en tractaten daaraan kunnen waarborgen. Vrome onnoozelheid of onnoozele vroomheid! wordt er misschien glimlachend uitgeroepen bij het uitspreken van dezen wensch; ik zeg daarop, dat men vooral op geestelijk gebied, de hope heeft zien vervullen tegen hope, en dat, waar men de kiem ziet van het goede zaad, ook de volle wasdom zal volgen.
„’t Krachtigst wordt hij, die het lijdzaamste wacht!"
roept ons de poëzie bemoedigend toe, maar als wij ons door haar lieten wegsleepen tot luisteren, zouden wij Pisani vergeten of veronachtzamen, en, behalve dat hij dit niet aan ons heeft verdiend, zou de goêgemeente van Venetië ons dat niet toestaan.
