Pagina:Bosboom-Toussaint, De Alkmaarse wees enz. (1886).pdf/84

Deze pagina is proefgelezen

steun niet ontbreekt, en dat zij gewoon is zich door den besten gids te laten leiden. Een kleine Fransche Bijbel ligt naast haar op de tafel, waaraan zij gezeten is, en ziet er uit als een boek,. dat veel ter hand wordt genomen; en zeker ook wel ter harte;. want zij is eene van die velen, welke te dier tijd, om den wille van het vrije gebruik der Heilige Schrift en der voorrechten van het gezuiverd Christendom, zich de allerbitterste offers hebben getroost, en daarvoor strijd noch moeite hebben geschroomd; eene dier standvastige Fransche Calvinisten, die door geloofsvervolging uit het vaderland waren weggedreven, en die in de landen, waar ze eene schuilplaats zochten, onder de algemeene benaming van réfugiés werden aangeduid. Een terugblik in de geschiedenis, vóór wij het oog werpen op het lot onzer heldin, zal voor sommigen wellicht niet overbodig zijn.

Nauwelijks had Lodewijk XIV door den vrede van Nijmegen wat rust en ruimte gevonden ter voldoening van zijne andere staatkundige ontwerpen, of hij begon zich in te beelden, dat er nog een groote eertitel ontbrak aan zijn glorierijken naam: die van beschermer en handhaver des Katholieken geloofs. ’t Is waarschijnlijk, dat er onder de redenen, die hem naar dezen palm deden grijpen, ook gewichtige en geldige waren; die met de staatswijsheid van dien tijd en van dezen Monarch konden bestaan; maar, zeker lagen er in de diepte gemoedsbezwaren, die den Vorst dwongen, om de menigte zonden en zwakheden van den mensch te boeten of te bedek ken, door een pralenden ijver voor de Kerk, een ijver, dien men niet in hem zou mogen veroordeelen, indien deze hem niet had aangedreven, om bloedige vervolging te oefenen tegen een deel zijner onderdanen, die als rustige en gehoorzame burgers zouden geleefd hebben, indien hij het hun had gegund de voorrechten te genieten, door hunne vaderen, na een veel jarigen kamp en ten koste van goed en bloed, voor hen verworven. Die voorrechten waren hun bekrachtigd en wettig gewaarborgd door Hendrik IV, Lodewijk’s grootvader en voorganger op den troon van Frankrijk, en had Lodewijk XIII of zijn Minister Richelieu somwijlen voorwendsels gezocht, om ze te verminken of te bekorten, het Edict van Nantes was toch onverlet gebleven, al was ook door hem het Edict van Gratie daarnevens