29
noodzakelijkheid voor een bepaald geschiedkundig tijdperk, dus ook de noodzakelijkheid van haar ondergang, uiteen te zetten en aan de andere zijde ook om haar inwendig karakter te ontdekken, dat nog steeds beborgen was. Dit geschiedde door de ontdekking der meerwaarde. Het werd bewezen dat de toeëigening van onbetaalden arbeid de grondvorm is der kapitalistische voortbrengingswijze en der uitzuiging des arbeiders, die door haar plaats had, dat de kapitalist, zelfs dan wanneer hij de arbeidskracht van zijn arbeider koopt voor de volle waarde, die zij als waar op de warenmarkt heeft toch nog meer waarde eruit slaat dan hij er voor betaald heeft en dat die meerwaarde in laatster instantie de waardesom vormt waaruit de steeds groeiende massa kapitaal zich in de handen der bezittende klassen ophoopt. De afkomst zoowel der kapitalistische voortbrenging als die van het kapitaal was verklaard.
De beide groote ontdekkingen: de materialistische geschiedbeschouwing en de onthulling van het geheim der kapitalistische voortbrenging door middel der meerwaarde zijn wij verschuldigd aan Marx. Met hem werd het socialisme een wetenschap, die nu in alle onderdeelen en samenhang moet worden uitgewerkt.
