Pagina:De Afscheiding van 1834.djvu/307

REACTIE IN EN BUITEN DE GEMEENTE VAN ULRUM 259 vooral in de eerste jaren, wel eenige overeenkomst hadden met die van De Cock en hij van grooten invloed is geweest op de reformatorische actie in Oost-Friesland die evenwijdig liep met die in het Noorden des lands, geef ik in de Aanteekeningen 8) van dit hoofdstuk een korte schets daarvan naar zijn eigen mededeelingen. We vinden die hoofdzakelijk in de opdracht aan zijne gewezene gemeenten van Jarssum en Veenhuizen in: Emdens en Oostfrieslands geestelyk Hoerdom, en in zijn: Refor- matie! Reformatie ! Wij leeren kennen den man, die door zijn ambtsbroeders op eene gelijke wijze zal worden bejegend als De Cock door de collega's in den ring en binnen de classis. De Cock stelt belang in hem, gelijk blijkt uit zijn correspondentie. Een paar jaar later zal er eenige verwijdering tusschen hen komen. Ds Duin zal zich een groote voorstander van de gezangen betoonen en we weten hoe De Cock daartegenover stond. 9) Later worden de betrek- kingen tusschen ds Duin en de Afgescheidenen in ons land veel nauwer, waarop wij echter zullen moeten terugkomen. Om evenwel beter te kunnen verstaan den levensloop van dezen veel bestredene, dient even te worden stilgestaan bij den in veel opzichten merkwaardigen man. Ook hij heeft geleden om zijn trouw aan de gereformeerde leer uitgedrukt in de gereformeerde symbolen. Zijn latere levensloop kan mede verklaard worden uit zijn eigenaardige ligging". De zaden door hem in Oost- Friesland gestrooid zijn niet gestorven, maar hebben vrucht gedragen. Onder de gemeenten die hij in zijn vlugschriftje Reformatie! Reformatie ! opriep ter vergadering naar Emden, zijn er verscheidene, waarin thans gemeenten zijn of leden worden geteld van de oud-geref. kerken in Pruisen, classis Oost-Friesland, zooals te Emden, Bunde (Bonda), Weener (Weender), Neermoor en Veenhusen (Veenhuizen). Ds J. Schoenmaker in zijn Geschiedenis der Oud-gereformeerde kerk in het Graafschap Bentheim en het Vorstendom Oost-Friesland schrijft onder anderen: ,,Het werkje van den Veenhuizer predikant ds Duin: Emdens en Ostfrieslands hoerdom, werkte ook in Emden, deed velen de oogen open en deed vragen: Wat is waarheid en wat is gereformeerd. De auteur van dat werkje zat binnen Emdens muren in de gevangenis, maar predikte daardoor als door die muren der gevangenis nog tot hen." Ds Wormnest van Warfhuizen zond in Sept. '33 aan De Cock eenige papieren voor het kindergeld, die hij den vorigen avond van ds Warmolts had ontvangen; verder zond hij nog een missive van het cl. bestuur, „dienende om de predikanten te informeren dat de heer Duin, voorheen predikant te Veenhuizen in Oostvriesland, geenszins door hen tot den predikstoel mocht worden toegelaten, als hebbende daartoe gene be- voegdheid."