AANTEEKENINGEN.
1. Woud zonder genade. Zie daaromtrent mr. l.ph.c. v.d. bergh, Handb. der Middel-Nederl. Geographie, bl. 98, en a.g.b. schayes, les Pays-bas avant et durant la domination romaine, 1, 340, 342.
2. Haarlemmerhout. In eene grafelijke rekening van 1344 heeft men opgeteekend gevonden: "twee wilde ossen ende een hert uten houte van Harelem." Zie v.d. bergh, Handb. der Middel-Nederl. Geog., bl. 99. In 1275 was het houtvesterschap van den Harelemmerhoute een aanzienlijke betrekking. Zie ampzing, Haerlem, bl. 92.
3, Baduhenna. Dit bosch wordt vermeld door caesar, de Bell. Gall., VI, 10, en tacitus, Ann., IV. De naam doet denken aan Batua, Bathua en Pagus Baduanus, vermeld in oude stukken van de 9de en 10de eeuw. Zie v.d. bergh, Handb. d. M.N. Geogr., bl. 199. Ik meen daarom dat het in Gelderland gelegen heeft.
4. De Boom, het oudste wapen van Haarlem. Zie hierover v. oosten de bruyn de stad Haarlem, bl. 18; dr. d.j. vergens, Haarl. Vertellingen, bl. 43, 50. Wij moeten hierbij niet denken aan een wapen in heraldieken zin; deze zijn van latere dagteekening, maar aan een zinnebeeld, welligt het symbool der godin, in den geest der Duitsche Irmenzuilen.—Over de vereering der boomen bij de oude Friezen leze men westendorp, Noordsche Mythologie; v.d. bergh, Woordenboek der Ned. Myth.; scrayes, a. b., II, bl. 336; acker stratingh, Aloude Staat en Gesch. des Vaderl., II, bl. 384.—Welligt staat de oude merkwaardige sage van frederik barbarossa in verband met den Haarlemschen dorren boom. Zie grimm, Deutsch. Myth., 2e Ausg., S. 907, 909. thorpe, Northern Mythol., III, 102. De sage luidt aldus: "Op den Kifhäuser in Thuringen slaapt frederik barbarossa; hij zit aan een ronde steenen tafel, met het hoofd in de hand; zijn baard is rondom de tafel gegroeid en heeft reeds tweemaal den omtrek omsloten; zoodra de derde rondte is gemaakt, zal de koning ontwaken. Dan zal hij zijn schild hangen aan een dorren boom: de boom zal daardoor groen worden, en betere tijden zullen komen." Ik houd met grimm de grondslagen van deze sage voor afkomstig uit den voor-Christelijken tijd.—De over-
