hebben: en nochtans konnen de ver: eeuwdfte daeden van Mexico nergens na duifend jaer haelen , volgens blijk der gedenk-teikenen, in dir rijk tc vinden.
Aldus reden -kaeveld Samuel Pur- chas ; maer waerlijk zijn redenen kon nen ’swaerheids toets nier uitftaen. Want fchoon-genoomen America al- ler weegen niet volk-rijk was , toen de Spanjaerden aldaer te land ftapren, volgt hier uit „dathet tevooren nooit volkrijk geweeft is > Mifichien heeft d’ inlandfche oorlog , door welk defe landaerd geduurig elkander afbreuk doer, fonderiemand te verfchoonen, de voortfetting der menfchen dapper te rugge gehouden : te meer nadien haer kt verwoedheid foo ver- re uitfpat, dat hier en daer ’ menfche vleefch op roofters gebraeden voor d’ aengenaemfte lekkerny dient. En neemtfulk vernielen had onder 4- mericaenen geen plaets , gelijk het nochtans heeft, was het wonder in- dien {ulk een groote hoek des wee- relds , verre overtreffende in. uitge- ftrektheid niet alleen Europe , maer Afie felf , hier en daer onbewoonde land-flreeken vertoonde ? Defekon- nen wegens dorre grond onbruik- baer zijn in haer felf : hoedaenige gronden meenigwerf voorkoomen in ‘t midden van landfchappen met volk gepropt. Doch boven dit alles ishet tegendeel waerachtig ; want waerlijk America is noch huiden ten daege (onaengefien byna ontelbaere hon- derdduifend Indiaenen eertijds door de Spanjaerden aen kant geraekten) diervoegen bevolkt , dat het noch voor 4e. noch voor Euroope, dien aengaende behoeft te wijken. En hoe konde nu fulk een meenigte de wijd- uitgeftrekte boodem van Amerika be- flaen, ten zy door ’t behulp van vee- le eeuwen. Voorts krijgt defe waer- heid geen klein fteunfel : wanneer ic- mand befichtigt d'eilanden ‚mert wel ke America aller wegen befer leid. Immers zijnze van de vafte kuft niet over-gefcheept na d’ eilanden, dan door oorlog verdreeven : of, ge- lijk meeften tijd gefchied, dooralte weelig uitdyen der landzacten , die, van haer boodem niet konden ge- voed worden > Hier komt by de ver- fcheidendheid van fpracken, in wel- ke America meer verdeelt leid als Eu- roope , of eenig ander deel des beken- den weerelds. Waer uit licht te gif fen valt, dat America , nevens ande- re geweften, kort na de verwerring der taelen, tot twee en feventig toe, onder ’:bouwen van Babels-toorn, bevolkt is. Indien vorders dameri- caenen eén woeft leven leiden, flecht gekleed , fonder pracht van huifen; maer foodaenige zeden grypen fland by verfcheide volkeren , als de 7at- ters , Numiden en andere , welker oudheid nochtans niemand dieswee- gen in twijfel trok. Ook moet hy noodwendig geen kennis draegen van de konften en handwerken, by d’ 4mericaenen gebruikelijk , die uit haer verzierde onwetendheid meind te befluiten, datze in me. rica nieuwelinx fich ter neder-floe- gen. Een ftacltje tot wederlegging kan volftaen : by-de vordere befchry- ving fal ’t tegendeel dutdelijker blij- ken. ì Hieronymus Benfo verhaclt, hoc hy verwondert ftond over de gouden fil- ver-fmeeden in ’landfchap Chito, als welke, fonder yfer-gereedfchap, vacr- dig toeftelden beelden en allerlei va- ten. tr Werk gaetaldustoe. Zy mac- ken een langwerpig ronde fimelt- kroes uit een wolle lap, rondom be- fmeert met gekneede aerde vol ge- morzelde houts-koolen. De kroes, langer hand gedroogt tegen de fon- ne, word mer ftukken goud of filver ten vuur gebragt. Rondom ftaenze met fes en meer pijpen uit riet, door welke’: vuur {dolang op blaefen, tot ‘tmerael gefmolten is : het welk de goud-fmeden , ter aerde neder-fitten- de tu{lchen fwarte fteenen , fonder veel mocite cen geftalte geven na eigen goed-vinden. Eindelik hoewel Mexico geen ouder geheugenis be- waerd , als van duifend jaeren, volgt hier uit , dat d'ingezeetene niet ou- der zijn? Hoe meenige vermaer- de plaets kent zijn oorfprong niet: of indienze eenige rekening weet te vinden,, zy weer echter den 2 aenvang
