vis, korven en kalabaſſen. In gevoeg te doen zijn ze ſchikkelijk, alſoo elders om een hoeck gaen; maer in tegendeel maeken ze haer water, ſoo wel mannen als vrouwen, voor ieders oogen ſonder ſchaemte. De trouw grijpt hier geenſints ſtand. Een man neemt ſoo veel wijven gelijk goed vind, en verlaetze wanneer ’t hen belieft, ſonder de minſte reden te geven. 't Selve recht is ook by de vrouw omtrend den man. Zy baeren ſonder Pijn: de kraem-vrouwen ſelf waſſchen d'eerſt-gebooren kinderen in de ſtroom, en keeren aenſtonds tot haer gewoonelijken arbeid. Als op haer mannen vergrammen, drijvenze ten wraek de vrucht met vergif af. De huiſen zijn gebouwt gelijk klokken uit hechte balken, boven met palm-boom bladeren gelekt. Sommige maeken ſulk een ruimte uit, dat wooning verſchaffen voor ſes honderd menſchen. Alle ſeven of acht jaer verhuifenze: ter oorſaek, gelijk voor-geven , de lucht door der menſchen ademen en afgank te mets beſmetting na ſich trekt. De rijkdom beſtaet in, veel-vervige pluimen en ſnoeren gevlochten uit visbeentjens , groene en witte ſteentjens, welk cieraed aen 't hoofd , armen, beenen, oorenen koonen dient. Goud en peerlen haelen de minſte prijs op. Geen koopmanſchap word gedreven. De grootſte vriendſchap beftaet in ’t overleveren van wijf of dochter tot by-ſlaepen. De dooden begraeven ze in vochtige aerde: plaetſen op 't graf ſpijs en drank. Doch andere onderhouden een andere gewoonte: namentlijk zy vervoeren den,kranke in ’t naeſt-gelegen boſch: leggen hem neder in een zijde hangmak, tuſſchen twee boomen uitgeſpannen: danſen thans rondom de kranke den gantſchen dag: ſetten by hem broot en water voor vier dagen: en kijken voorts niet meer na hem om. Naeuwelijx iemand of hy ſterft van ongemak: foo nochtans eenige wederom ter been geraeken, worden godsdienſtig geeert van de bloedverwanten. Wonderlijke geneesmiddelen gebruiken ze tegen de ziekten. Soo haeft eenig menſch de koorts krijgt, moet gedompelt in koud water : dan tegen een heet vuur gebaekert; voorts gejaegt, tot ademloos neder-zijgt: en eindelijk te bedde beſteld. Zy laeten bloed, niet in d’ armen of op de voet; maer in de lendenen en kuiten. Somtijds vaſten ze vier dagen, om de geſondheid te bewaren. ‘t Brood beſtaet uit een geſtampte wortel, welke de benaeming draegt van Jucha, chambi of ook igname. Een leeuw kan niet wreeder eenig aes verſcheuren, als zy haer gevangene vyanden. Doch Veſputius, ten vollen bericht wegens de gelegendheid van Paria licht het anker, geraekt op den ſesten dag binnen een bequame haven. [1]Alhier te land geſtapt vond twintig huiſen in 't midden van een meirtjen op dikke paelen gebouwt. Ieder huis had een ophael-brug, over welke zy gingen uit 't eene huis tot het ander. Soo haeft d'inwoonders de Spanjaerden gewaer wierden trokken ze de bruggen op door verbaeſtheid. Ondertuſſchen naderden twaelf ſchuitjens, uit een boom geholt, na de Spaenſche ſchepen: de roeyers verwondert over der ſelve groote, dorſten, hoewel gewenkt, niet aen boord komen; maer vluchten tot een hoog, gebergte: ſoo nochtans dat bewijs gaven van weder komt, gelijk dan ook weder-keerden met ſeſtien jonge dochters, van welke vier in een Spaenſche boot over-ſetten. [2]Zy ſelf roeyden tuſſchen de ſchepen van d'eene boord tot de andere : bebetoonden allenthalven een minſaeme vriendelijkheid: wanneer onvoorſiens een groote trop oude wijven na ſtrand vloogen, die ’t hair uit ’t hoofd rukten, en yſelijk miſbaer maekten, hoedaenig de uitterſte nood den menſch gemeielijk afperſt. Op dit gefchreeuw ſprongen de vier Indiaenſche dochters buiten boord: de mannen dreven een jagt pijlen uit de ſchuitjens na de ſchepen: ja ſommige
Pagina:De Nieuwe en Onbekende Weereld - Montanus 1671.djvu/78
Deze pagina is proefgelezen
