Pagina:De voeding der planten (1886).djvu/134

Deze pagina is gevalideerd
126
DE BEWEGING VAN HET WATER.


Het gevolg hiervan zal zijn, dat de eersten aan de laatsten water ontnemen, ten einde het verbroken evenwicht te herstellen. Terwijl nu deze laatste cellen op hare beurt weer water aan de achter haar gelegenen onttrekken, ontstaat een geregelde beweging van het water naar de plaatsen van verbruik toe, die des te sneller zal zijn, naarmate het verbruik zelf aanzienlijker is. Weldra strekt zich deze beweging over de geheele plant uit, en wordt het water uit de wortels, die het uit den grond opnemen, naar de bovenaardsche plantendeelen in een geregelden stroom toegevoerd. Daar de oorzaak dezer beweging in de plaatsen van verbruik zetelt, kan men haar een zuigende noemen. Tegenover deze staat dan een geheel andere beweging van het water, waarvan de oorzaak in de wortels gezocht moet worden, en die met kracht het water in de wortels en in den stengel omhoog perst. Deze oorzaak wordt met den naam van worteldrukking bestempeld.

Voordat wij de verdamping en de door haar veroorzaakte snelle beweging van het water in de planten uitvoerig bespreken, en daarbij het weinige vermelden, wat er omtrent de zeer langzame strooming van het water voor den groei en de koolzuur-ontleding te zeggen valt, wenschen wij deze worteldrukking in hare werkingen nader te leeren kennen, daar deze kennis ons bij een juiste waardeering van de zuigende kracht der verdampende cellen van groot nut zal zijn.

Het is een bekend verschijnsel, dat vele boomen bloeden, wanneer zij in het voorjaar, korten tijd voordat de knoppen hunne bladeren beginnen te ontplooien, tot in het hout verwond worden. De eschdoorn levert daarvan in onze parken en tuinen het meest bekende voorbeeld. Al naar gelang der boomsoort stroomt een grootere of geringere hoeveelheid vocht uit de wonde; dit vocht is waterhelder en bij enkele soorten, b.v. den in Noord-Amerika groeienden suiker-ahorn, zoo rijk aan suiker, dat het de moeite loont, het in het groot te verzamelen. Het krachtigst doet zich dit verschijnsel wel voor in den wijnstok. Uit kleine insnijdingen, tijdens het zwellen der knoppen door den bast heen tot in het hout gemaakt, ziet men weldra het vocht druppelsgewijze te voorschijn treden, en gedurende verscheidene