Pagina:FrankVanDerGoesWerk1939.djvu/186

grenzen zal deze mogelijkheid zich doen gevoelen als een druk op de industriëele loonen. De verkoop van de waar arbeidskracht zal onder omstandigheden plaats hebben, waarop de aanwezigheid van een andere waar, die met dezelfde kosten wordt voortgebracht, van invloed is—ook dan wanneer zij door de bezitster niet te koop wordt gehouden.—Reeds deze enkele aanwezigheid van "iets anders behalve haar arbeidskracht dat de vrouw verkoopen kan," vermeldt Sidney Webb als een oorzaak van lagere vrouwenloonen (Womens Wages, 1891, in den bundel: Problems of Modern Industry, 1898, bl. 78/9). Het arbeidsloon is daarom lager dan het zijn zou buiten die oorzaak, en in vele gevallen niet in staat de kosten te dekken van het noodige levensonderhoud, omdat ook inderdaad die kosten niet voor de reproduktie van de arbeidskracht alléén zijn aangewend. Tegelijk hebben zij gestrekt om de andere bedoelde fyzieke geschiktheid te ontwikkelen. Van de waarde der geheele gebruikte som vertegenwoordigt dus de waarde der verkregen arbeidskracht slechts een deel. De waarde van de vrouwelijke schoonheid is het andere deel. Het staat haar vrij dit goed niet voor verkoop bestemd te achten. Doch dit maakt voor de arbeidster het feit niet krachteloos, dat andere vrouwen het even regelmatig en met meer voordeel verhandelen dan haar arbeid. Zij leest in het loontarief, dat ook voor haar geldt, den prijs door anderen voor eene veilheid bedongen, die zij verafschuwt. Eerst wanneer uit de lijst der beschikbare waren deze verdwenen zal zijn, zal, met de waarde, ook de te bedingen prijs van de andere verwacht kunnen worden te stijgen. Intusschen bestendigt het kapitalisme zoowel de behoefte aan prostitutie als zekere demoraliseerende werkingen onder verscheidene maatschappelijke klassen waardoor in de behoefte overvloedig wordt voorzien. Althans binnen zekere grenzen en in bepaalde bedrijven, zullen niet de werkelijk gemaakte of noodzakelijk te maken kosten voor de geschiktheid om te arbeiden het loon bepalen van de vrouwen die niets anders wenschen te verkoopen, maar slechts dat deel van die kos-

182