Pagina:FrankVanDerGoesWerk1939.djvu/189

Deze pagina is gevalideerd

onteigenen, heeft het kapitaal niet slechts een klasse van proletariërs maar ook een bedrijf van geprostitueerden voortgebracht. De kapitalistische klasse heeft vervolgens van de mannen de arbeidskracht opgeëischt, van de vrouwen de arbeidskracht en de schoonheid. Zij laat aan de mannen een bedrag, voldoende om van te leven, en aan de vrouwen laat zij een zelfde bedrag: doch wat de vrouwen ontvangen is als betaling over de beide waren, die eerder offers dan waren mogen heeten, in twee ongelijke helften verdeeld. En de uiterlijk zichtbare gang van zaken is nu zoo, dat jonge vrouwen die onmogelijk leven kunnen van de kleinste helft die arbeidsloon heet, ook gedwongen worden de hand uit te steken naar de grootere helft die het loon genoemd wordt van haar schande.

Schandelijk is werkelijk alleen het loon dat de dubbele exploitatie van den vrouwenarbeid in handen van de ondernemersklasse stort. Niet enkel de bordeelhouders, de koppelaars, de souteneurs zijn het die van prostitutie leven of rijk worden. De aldus jammerlijk in waarde verminderde vrouwelijke arbeidskracht levert in de werkplaatsen van het kapitaal een ontzaglijk groote meerwaarde. Prostitutie, zeiden wij reeds, kost geen eigenlijken arbeidstijd en de hongerloonen van de arbeidsters in alle vakken gaan gepaard met eindelooze werkuren. Maar wat haar wordt afgeperst door de ondernemers, die haar dwingen bij nacht en ontijd het ontbrekende te verdienen, blijft niet bij deze ondernemers alleen. De konkurrentie der kapitalen verplicht hen op hunne beurt er van aan hunne klassegenooten af te staan, die onder elkaar verdeelen de arbeidsprodukten door het proletariaat als meerwaarde voortgebracht en als verschillende vormen van kapitalistisch inkomen genoten. In dien niet ver gezochten zin des woords, bij de geweldige en toenemende uitbreiding van vrouwenarbeid en prostitutie heeft de geheele kapitalistische klasse bij deze dubbele uitbreiding belang. Haar rijkdom, immers, bestaat voor geen klein deel uit hoerenloon.

Van ouds zijn de vormen van dubbele uitbuiting der

185