Wanneer granen of fabrieksprodukten aan de grens bezwaard worden, kunnen de binnenlandsche voortbrengers hunne prijzen verhoogen met de som van het invoerrecht. Doch dit behoeft niet steeds een verhooging van hun winst te zijn. Zoodanige beschermende rechten zijn dikwijls geheven geworden om bepaalde ondernemers tegen verlies te waarborgen, en een jonge industrie tegen overmachtige buitenlandsche konkurrentie. De meeste kapitalistische landen hebben het stelsel toegepast dat aan de nationale industrieën een grootere stabiliteit bijzet en de wisselvalligheden van de kapitalistische produktie eenigermate intoomt. Het is waar dat de verbruikers hierdoor de voordeelen missen van de mededinging der vreemde kapitalen, maar niet minder waar dat voor de arbeiders de nadeelen der onzekerheid tot op zekere hoogte getemperd worden. De houding van de arbeiderspartij tegenover maatregelen tot protektie zal in ieder bijzonder geval door het vergelijken der waarschijnlijke voor- en nadeelen worden bepaald.
Een ander ekonomisch karakter dragen de accijnzen. Zij dienen niet tot bescherming van eenige industrie of van den landbouw. Zij maken de levensbehoeften duurder, maar de vraag naar arbeidskracht niet grooter. Zij hebben niet de strekking het kapitalisme te bevorderen, de ontwikkeling van het grootbedrijf te verhaasten. Het doel waarmee ze worden geheven is een volstrekt improduktieve uitbuiting van de massa der verbruikers, die met de massa der arbeiders samenvalt. Hunne uitgaven voor alle belaste benoodigdheden komen slechts gedeeltelijk aan hun levensonderhoud ten goede. Hetgeen zij zouden behoeven of wenschen wordt hun door overmacht onthouden. Krachtens willekeurige beschikking van anderen moeten zij zich tevreden stellen met minder gehalte of geringere hoeveelheid. Zoover willekeur en overmacht van de regeerende klasse reiken, zal het stelsel van deze verbruiksbelasting het voor de vervulling der levensbehoeften van de overige bevolking beschikbare bedrag versmallen, in gegeven omstandigheden beperken tot een bestaansminimum. Geen grootere inspanning zal
