herleefd. Sommige uitgescheidenen van onze eigen groep hadden in hun vrijwillige ballingschap den ouderen eenling teruggevonden, die, evenals zij zelf, tot overdrijvingen en felle eenzijdigheid was vervallen bij het zoeken naar een vasteren grondslag voor zijn hoofdzakelijk door personenhaat gedreven aktie. In de geschiedenis van den strijd der richtingen bekleedt het anarchisme van Domela Nieuwenhuis een met het kommunisme van die anderen overeenkomstige plaats. En uit deze snoode bevruchting van ouden wrok met jonge verbittering is ontsproten de misgeboorte, die in de aanwakkering van de laagste hartstochten en de exploitatie van de domste vooroordeelen haar eenig levensdoel vermag te vinden. Al deze afvalligen kenden zoo goed als wij de persoonlijke en principieele zwakheden van den voormaligen sociaaldemokraat. Zij hadden hem en de vrienden die hem toen restten, wel niet meer in de jaren die aan de oprichting van de S.D.A.P. voorafgingen, maar dan toch in de jaren die daarop volgden aan het werk gezien. Zij hadden hem aanschouwd en de handlangers die hem omringden in de dagen en de nachten onmiddellijk na de verloren spoorwegstaking van 1903. Voor sommigen was dit de eerste kennismaking met den redakteur van de "Vrije Socialist". Doch dit heeft vroegere partijgenooten niet verhinderd zich te doen opnemen in de beruchte "Vrije" tafelronde van de nachtelijke zittingen in het Diamantwerkersgebouw op 11 en 12 April, en de methoden van dit gezelschap op hun beurt aan te wenden tegen de S.D.A.P.
Anderen, eindelijk, en dit was ongetwijfeld de groote meerderheid, hebben te goeder trouw hulde gebracht aan zijn nagedachtenis, wijl de tijd waaraan de naam van Nieuwenhuis is verbonden, voor hen nog niet heeft afgedaan. Deze werkelijke arbeidersvereenigingen staan echter blijkens vele teekenen dicht bij het einde van die periode, hun aanwezigheid in den rouwstoet spreekt van een oude gehechtheid, waarmee hun nieuwere inzichten en voornemens kwalijk zijn te vereenigen.
Gelijktijdig met deze verschillende bestanddeelen van
