nieuwen fascistenmoord nogmaals wereldkundig gemaakt.
De sterke politieke uitwerking van de misdaad blijkt wel uit de laatste berichten, al kan de strekking nog niet precies worden vastgesteld. De nieuwe onthulling van den waren aard van het regeerstelsel komt blijkbaar voor Mussolini en zijn helpers, voor allen wien het fascisme aanzien en voordeel heeft gegeven, ten hoogste ongelegen. Dat de diktator dezen doodslag niet heeft bevolen of gewild, kan men daarom wel gelooven. Zijn wensch was reeds lang de vruchten van de reeks van misdrijven, door hem gepleegd in zijn strijd om de macht, niet slechts in vrede, maar in alle eer en aanzien te genieten. Als hij daarbij te werk had willen gaan, zoodat de gevolgen van zijn vroegere daden zooveel mogelijk werden hersteld, zou men van iemand van Mussolini's talenten nog het beste hebben kunnen hopen. Maar hij heeft eenmaal zijn talenten in dienst van de slechtste zaak gesteld: de uitroeiing van de volksvrijheden door een gewelddadig schrikbewind. En de waarheid is dat Mussolini, al verwacht hij zonder dagelijksche moorden de op die wijze verkregen macht te kunnen uitoefenen, er niet aan denkt het schrikbewind op te geven. Zijn parlement, benoemd door een kieswet die zelf de bespotting is van alle demokratie, is niets anders dan een middel om met demokratische vormen het wezen van de terreur te vereenigen. En niet tevreden met den wettelijken drang door een minderheid van het kiezersvolk daarmee uitgeoefend, gebruiken de volgelingen van Mussolini ook nu nog dezelfde middelen waarmee zij de overwinning hebben behaald, waarmee zij bij de stembus de uitwerking van zelfs deze kieswet wisten te vervalschen en waarmee zij de overgebleven oppositie blijven vervolgen. Juist nu hij meent dat men misschien vergeten zal, en in den president-misdadiger van het konstitutioneele koninkrijk Italië den aartsmisdadiger niet meer herkennen, herinnert de moord op Mateotti dat dit de manier is om zich van tegenstanders te ontslaan waarvan hij het duizendvoudig herhaalde voorbeeld heeft gegeven. Mateotti door zijn aanhangers vermoord is voor Mussolini gevaarlijker
