Pagina:FrankVanDerGoesWerk1939.djvu/413

Deze pagina is gevalideerd

Dat de burgerlijke diktatuur ook aan vorsten bevelen geeft, leert men nu niet voor het eerst. Maar een der kenmerken van deze diktatuur is dat men er de schijn van zoveel mogelijk wil vermijden. De bourgeoisie heeft de monarchie van alle macht beroofd, maar tegelijk aan de monarchen alle luister gelaten. Het kon de burgerlijke belangen eerder baten dan schaden dat de vorsten, haar dienaren voor het oog van de massa, bleven verschijnen als vertegenwoordigers der door de traditie gewijde instelling, boven allen, ook boven de bourgeoisie zelf verheven. In deze laatste tijden, nu de burgerlijke demagogie zich van de oude koningsgezindheid heeft meester gemaakt, blijkt eerst recht welke nieuwe voordelen de diktatuur zich van deze politiek belooft.

Wat Baldwin en de zijnen betreft, behoeven wij niet te betwijfelen dat volgens hun eerlijke overtuiging een hoog en algemeen belang het heengaan van den op dat éne punt weerbarstigen "meester" eiste. Dikwijls is dezer dagen de opperste funktie van het Britse staatshoofd zeer duidelijk geformuleerd als de vertegenwoordiger van de instelling die nog alleen de delen van het wereldrijk bijeenhoudt. Met dit beroep op het heersende imperialistisch belang, was het voornamelijk dat men den drager van de eenheidsgedachte verbood wat naar burgerlijke maatstaf zijn waardigheid zou schenken. Was men vroeger tevreden als de monarchie geen last meer gaf, in deze benarde tijden wil men haar voor de grote burgerlijke belangen mobiliseren.

Niet genoeg dat de vorsten berusten in het totale verlies van hun vroegere macht, zij moeten meewerken aan het versterken en verheerlijken van de diktatuur op het graf van hun eigen grootheid gesticht. De Koninklijke figurant met kroon en scepter die in de ogen der ware machthebbers niet meer deugt in de apotheose van hun heerschappij—hij moet zijn plaats ruimen.... God beware den koning: hij is, mits gehoorzaam en gewillig, nog veel te bruikbaar voor de bourgeoisie.

 
409