Pagina:FrankVanDerGoesWerk1939.djvu/46

Deze pagina is gevalideerd

ondergang van de instelling waar zij een macht is in den Staat, omdat haar beginsel het onze bedreigt. Den ondergang van de resteerende vormen waar de instelling heeft uitgediend; die vormen-zelve hinderen ons en nog meer het in-stand-houden van vormen die overbodig zijn geworden. Ik wil hier voor de tweede maal zeggen wat de hoofdzaak in dit artikel is. Ook ons zou het tamelijk onverschillig zijn of ergens in het land, op het Loo en in Den Haag een huishoudentje woonde dat een middeleeuwschen titel droeg, eene ouderwetsche staatsie voerde, het hoogste gezag in den lande representeerde, wanneer ons in het algemeen zaken van gezag onverschillig waren. Natuurlijk zou dit ons evenmin aanstoot geven, wanneer de maatschappij scheen een chaos te zijn, waarin de slimmen en de sterken de baas behoorden te wezen, en ieder gelijk had die de hand legde op wat onder zijn bereik kwam. Met zulke staatkundige begrippen is men onaantastbaar en leeft men tevreden in alle omstandigheden. Evenwel, en hier komt het op neer, dit zijn de Socialistische begrippen niet, en wij missen ten éénen male deze gelukkige onaandoenlijkheid. Alles wat verkeerd is in den Staat hindert ons dubbel, omdat wij in plaats van dat verkeerde zeer nauwkeurig weten wat wij zouden wenschen. Het kwade is dus voor ons niet alleen kwaad, maar het neemt bovendien de plaats van het betere in beslag. Om nu alleen over het koningschap te spreken, zoolang deze vormen blijven bestaan, is er geen gelegenheid voor de andere vormen van het gezag naar ons idee....

 

IV

 

Als de Staat gekomen is op de ontwikkelings-hoogte waarboven wij ons nu geene hoogte kunnen denken, als hij het historische doel heeft bereikt waarachter wij ons geen doel kunnen voorstellen; als de werk-inrichting en verdeelings-machine compleet zullen zijn, dan is de regeering het toezicht op den goeden gang van voortbrenging en verbruik. Niets is eenvoudiger en beperkter

42