Pagina:Grondige Onderrichtinge in de optica, ofte perspective konste (1647).djvu/30

Deze pagina is niet proefgelezen

elcks punt in den grondt wel waergenomen, ende de perpendiclen opgerecht, ende op 't ooge-punt getrocken, worden de vier pavillioenen gemaeckt; maer den toren, alfo die vier breede ende vier fmalle zijden heeft, maeckt den felven achtkantigh te zijn: derhalven is uyt den gront de fmalle zijde tot den Orifon getrocken, alhier gete- kent a. ende aen de andere zijde bewijft de linie 6. het ander punt na den Orifon, uyt welcker twee punten alle de fmalle kant-linien moeten getrocken worden, foo wel die onder, als boven den Orifon komen. Hier zijn op't dack venfters gemaeckt, alles met linien aengewefen. Gelijck defe acht-en-dertigfte Figure is gemaekt op den gront van de voorgaende fes-en-dertigfte Figure, alfoo is defe neghen-en-dertichfte Figure ghemaeckt op den gront van de feven-en-dertichfte Figure, op den welcken is geftelt eenen Pedeftael: zijnde van vier Pedeftalen t'famen gefet, houdende gelijckelick een Piramide; de fel- ve wort opgerecht ende vaft geftelt uyt den gront door het punt o. wefende het Cen- trum, aldaer een perpendicle getrocken naer boven, ende uyt de vier punten van de Piramide op den Pedeftael naer boven getrocken, latende de perpendicle in de mid- den,ende de Piramide naer eyfch boven gefloten, moet de zijde naer d'ooge afgefne- den worden, alhier met de linie b. geteeckent.

 


Befchrijvinge van de veertighfle Figure.

ALhier hebbe ick voorgenomen te tracteren vande Lantfchappen,ende eerftelick in defe Figure op verfcheyden manieren geftelt, ende gemaeckt huyfingen, foo op de zijde, als vooren fiende, beftaende alle de gebouwen hare verkortinge op het ooge-punt, geftelt op den Orifon naer voorgaende leeringe; eerftelick de huyfinge, geteeckent A. fiet men ten deele op de zijde, ende den gevel van voren. De perpen- diclen e.f.maecken de forme van vooren tot a. d. op welcke linie men de kap bren- gende. De kruyffinge van a.b.ende d.c. wijft de midden van den kanteelfteen boven ende gevelaen, ende van ai.d. den Triangel aen weder-zijden wijft de voeginge van de kanteelen, als oock de linien buyten den Triangel,wijfende het eynde van de kan- teelen: Alhier een brug voor de deure, hebbende eenen boge onder, welcke boge wort gemaeckt met den Circkel, ftellende den voet des paffers op b. openende tot k. ende omkeerende tot 7. ende van gelijcke den boge q. ftellende den paffer op n. ge- opent tot o.ende omkeerende tot p. foo vint men feer net ende licht het rechte onder tegen-fien der brugge, naer de diftantie ende hooghte des Orifons. Hier in wort by vele dickwijls gefallieert: den vierkantigen toren B. hebbende op de zijde van voren cenen trap, omaen het water te komen, ende zy-pylaer, als voorders venfters, uyt- fteeckfels, oock de fchorfteen, dat neemt alle fijne Perfpective op 'tooge-punt, ge- lijck de geftippelde linien aen wijfen. De kap boven is gemaekt fcherp opgaende tot een punt, welck gemaeckt is door het Center y. 'tgene gevonden is door de overfnij- dinge van s.x. ende v.t. uyt welcks Center een perpendiculaire linie getrocken, ende van s.t. op een punt tegen de felve linie, ende dan van x. op't felve punt, wort het ge- floten: in dien men een recht tegenfiende kap wilde hebben, hebbende in plaets van een punt twee punten, fo treck men van s.t. tot z.een Triangel, ende z. op'tooge- punt, falden Triangel v.x.tegen de linie z.perpendiculair geftelt met de punt,aenwij- fen het tegen-fien, na dat 't felve hooge ofte leege ftaet. Alhier is een manier van een optrecken van een brugge: de rondigheyt met ftippen, beteeckent wat die de felve in't opgaen ende toegaen is nemende. De huyfinge C. den gront met twee onderftut- tingen van pylaers, ende opwaerts een Projecture,venfters,overhanghfel van't dack- venfter, &c. is alles uyt het ooge-punt gemaeckt, het welcke licht is om begrijpen, die de voorgaende Figuren heeft doorfien. Ick hebbe defe Figure gebouwt in't wa- ter, om tegen 't gebouw eenen platten gront te toonen: van't ooge-punt tot het punt van diftantie D. kan men wel verftaen den ftandt van de Figure, 't gene hier mede in is gemaeckt, als namentlick de huy finge E.is: alles op de voorgaende leeringe H.E.G. wijfen met linien de pylaers K.L. als doorfiende aen van onder. Befchry-