43
Kapitalisme en het Imperialisme hebben de produktiekrachten gecentraliseerd, de productie en de distributie geconcentreerd en geregeld.
Wonder boven wonder, de stoffelijke productie-krachten, die het Imperialisme zelf tijdens den oorlog geschapen heeft, het zijn niet meer de middelen van het oude Kapitalisme, waarmee men weer een kapitalistischen staat zou kunnen opbouwen. Het is alsof een God, een toovenaar ze had gegrepen, en ze van kapitalistische middelen had omgetooverd in geheel andere.
De staat, de kapitalistische staat, heeft zijn eigen middelen van leven, zijn middelen van bestaan, ja zijn eigen bestaan, zijn wezen zelf gegrepen en veranderd, en tot andere middelen, tot voorbereidingen van een ander wezen, van een nieuw bestaan gemaakt.
De Menschheid heeft in haren strijd, door haar eigen strijd, de kiem eener nieuwe maatschappij voortgebracht.
En niet alleen heeft de kapitalistische staat, het Imperialisme en de oorlog, voor het Proletariaat de materieele en de psychologische voorwaarden voor het Socialisme geschapen-, hij heeft ook de kapitalistische klassen verzwakt. Zij hebben elkander verscheurd en verarmd. Oneindig veel zwakker dan vroeger, staan zij nu tegenover het Proletariaat der Wereld, en kunnen het Proletariaat niet langer onder hunne heerschappij houden. Maar aan het Proletariaat der wereld heeft het Imperialisme de wapenen in handen gegeven, waarmee het het Kapitalisme kan overwinnen, en vernietigen. Het geheele Proletariaat der wereld is gewapend. En een reeks van volken is door den oorlog geannexeerd, onderdrukt en van zijn vrijheid beroofd, en kan slechts de bevrijding verwachten van een overwinning van het Proletariaat. Deze volkeren verzwakken de kapitalistische klassen nog meer en versterken het Proletariaat.
En het is in den oorlog gebleken hoe snel de grondslag der Maatschappij kan worden veranderd.
En de macht zelfs waarop alle contra-revolutionairen hunne hoop bouwden, het Tsarisme, is gevallen.
En meer dan alle andere middelen, moreel meer, een voorbeeld is aan het Proletariaat gegeven. De Russische Revolutie. En de eerste groote revolutionaire leiders zijn opgestaan voor het wereldproletariaat.
